Klasyfikacja podstawowa

Metka substancji

Wzór chemiczny

CN1CC[C@]23CCCC[C@@H]2[C@@H]1CC4=C3C=C(C=C4)OC

Wikipedia

Na polskiej Wikipedii substancji poświęcona jest strona: https://pl.wikipedia.org/wiki/dekstrometorfan

Informacje ogólne

Prawoskrętny enancjomer metorfanu używany w medycynie pod postacią bromowodorku jako lek przeciwkaszlowy. W dawkach o wiele przekraczających te stosowane przeciwkaszlowo, wykazuje działanie charakterystyczne dla narkotyków z grupy dysocjantów. Mimo pewnych podobieństw do opiatów, nie wykazuje działania typowego dla nich.

Opracowania naukowe

Piątek A, et al. Rekreacyjne używanie leków dostępnych w odręcznej sprzedaży: odurzanie i doping mózgu. Alcohol. Drug Addict. (2015) [1]

Autorskie zdjęcia i filmy związane z substancją

Opakowanie leku zawierającego dekstrometorfan

Otrzymywanie / pozyskiwanie

Zastosowanie

Zastosowanie medyczne

Działa ośrodkowo na poziomie rdzenia przedłużonego, hamując odruch kaszlu, poprzez aktywację receptora σ1(sigma). Działanie przeciwkaszlowe rozpoczyna się po 10-30 minutach i trwa od 4 do 8 godzin w zależności od dawki.

Istnieją teorię na temat możliwości użycia go w leczeniu uzależnień(niektórzy naukowcy sugerują, że specyfik ten może być stosowany w leczeniu większości uzależnień, jeśli nie wszystkich.) i jako antydepresant, jednak oficjalnie nie jest w ten sposób wykorzystywany.

Zastosowanie rekreacyjne

Pozamedycznie dekstrometorfan jest stosowany w małych dawkach jako środek o działaniu euforyzującym, a w większych jako dysocjant.

Inne zastosowania

Powszechnie znany i wykorzystywany jest fakt że DXM zmniejsza tolerancję na wiele substancji i wzmacnia ich działanie.

Sposoby przyjmowania, dawkowanie i zagrożenia

Dekstrometorfan jest przyjmowany doustnie, palenie czy wstrzykiwanie zostały opisane w literaturze jako nieefektywne lub nieskuteczne. Użycie per rectum może być niebezpieczne dla zdrowia!

Funkcjonowanie na rynku lub w podziemiu

Dekstrometorfan jest legalnie dostępną substancją psychoaktywną na terenie RP. Sprzedawany w aptekach, zgodnie z nowelizacją ustawy z 1 lipca - bez recepty dostępne jest wyłącznie jedno opakowanie. Zdarzają się sytuacje, że farmaceuci odmawiają sprzedaży leków zawierających dekstrometorfan, pomimo że zawarty jest on w lekach OTC. Jego nielegalny obrót, polega na kupnie większych ilości z wyspecjalizowanych laboratoriów, a później sprzedaży jako "amfetamina, piguły lub po prostu coś dobrego", a nawet na kupowaniu go w aptekach i sprzedawaniu nieświadomym ludziom jako inne "wartościowe" narkotyki.

Chemia i farmakologia substancji

DXM szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, maksymalne stężenie we krwi osiąga po upływie 2,5 godziny, okres biologicznego półtrwania (T1/2) wynosi 3–6 godzin. Łatwo przechodzi przez barierę krew–mózg. Jest metabolizowany przez dwa szlaki, prowadzące ostatecznie do tego samego metabolitu 3-HM (3-hydroksymorfinianu):

-pierwszy szlak (około 90%): DXM przez CYP2D6 do DXO(dekstrorfan), następnie DXO przez CYP3A4 do 3-HM.

-drugi szlak (około 5%): DXM przez CYP3A4 do 3-MM (3-metoksymorfinian), następnie 3-MM przez CYP2D6 do 3-HM.

Warto wspomnieć że 3-MM nie jest prawdopodobnie psychoaktywny i ma zdolność do blokowania enzymu CYP2D6 gdyż ma większe powinowactwo do enzymu niż DXM, głównym metabolitem leku jest dekstrorfan, który ma wyższe powinowactwo do receptorów glutaminergicznych typu NMDA niż DXM. Metabolity są wydalane prawdopodobnie przez nerki, ale możliwe, że inną drogą (płuca, skóra - w pocie). Nie wiadomo w jakim wzajemnym stosunku, ale prawdopodobnie dominuje 3-HM Uważa się, że za działanie psychoaktywne odpowiada zarówno związek macierzysty (DXM), jak i dekstrorfan, przy czym niektóre źródła podają, że za działanie dysocjacyjne DXM odpowiada głównie dekstrorfan.

Dekstrometorfan ma złożony mechanizm działania. Jest agonistą receptorów sigma-1 i antagonistą receptorów NMDA. Blokowanie receptorów NMDA jest mechanizmem wspólnym dla halucynogennych związków dysocjacyjnych, stąd DXM w dawkach znacznie przekraczających terapeutyczne wykazuje działanie podobne do substancji psychodysleptycznych, takich jak ketamina czy fencyklidyna.Ponadto DXM hamuje wychwyt zwrotny serotoniny, co zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, zwłaszcza w przypadku łącznego zażycia z lekami o podobnym działaniu.

DXM jako środek przeciwbólowy

DXM działa przeciwbólowo i to dość mocno. Przy czym sam DXM nie działa zbyt mocno przeciwbólowo (za słaby antagonizm NMDA), ale jego główny metabolit DXO już tak.

tekst autorstwa usera: JohnyHa

Uzależnienie i sposoby jego leczenia

Dekstrometorfan posiada słabe właściwości euforyzujące, co przekłada się na możliwość wywołania uzależnienia psychicznego. Jest to również indywidualnie zmienne, iż część osób odczuwa dysforie. Nie udowodniono by powstawała zależność fizyczna. Nadużywanie może powodować zaburzenia i choroby psychiczne jak i somatyczne. Osiowym objawem są problemy poznawcze (zmiany czynnościowe).

Interakcje można podzielić na następujące grupy: - potencjalnie śmiertelne (połaczenie z iMAO, kokaina, amfetamina, metamfetamina, a także inne substancje stymulujące); - o szczególnej toksyczności narządowej (TPLD, SSRI, SNRI, psylocybina, lizergid, bupropion, lit, tramadol, THC, alkohol); - mogące redukować działanie szkodliwe (benzodiazepiny, opioidy). Szczególnie dużo interakcji występuje z lekami stosowanymi w psychiatrii.

Status prawny w poszczególnych krajach

Polska

• Australia: DXM jest legalną substancją OTC, ale mogą istnieć ograniczenia importowe na produkty które zawierają wyłącznie

dekstrometorfan. Produkty te, dostępne bez recepty ,są ograniczone zawartością do 3% substancji DXM (lub mniej) pezypadającej na jedno opakowanie,nie może w nim być więcej niż 600 mg substancji czynnej. Jedynym produktem, który zawiera tylko i wyłącznie dxm jest np. Robitussin suchy kaszel Forte (3mg/ml)

• Brazylia: Produkty zawierające DXm sprzedawane są OTC,bez recepty np. syrop Benalet TSC (zawiera 15mg/5ml)

Kanada: Nie jest wymagane aby produkty zawierające dxm wydawał farmaceuta, w większości przypadków można je zakupić OTC.

• Chiny: W czerwcu 2013, weszła do aptek ustawa wymagająca okazania dowodu tożsamości podczas zakupu produktów

zawierających DXM, produkty są prawie zawsze za wydaniem farmaceuty, ale nie jest wymagana recepta. Wiele aptek rejestruje tożsamość nabywców oraz ilość zakupu. W obszarach wiejskich zasady te mogą być bardziej elastyczne.

• Hong Kong: Dane dotyczące sprzedaży DXM w owym kraju są dość sprzeczne. Emigrant mieszkający w Hong Kongu od 7 lat

powiedział że do zakupu nie jest wymagana recepta od lekarza, a jedynie okazanie dowodu tożsamości, jednak w listopadzie

2013 roku, ROBITUSSIN zaprzestał sprzedaży swoich produktów w HK.

• Czechy: Niektóre apteki wymagają recepty na tabletki zawierające w swoich składzie DXM, nie jest jednak wymagana

dla preparatow płynnych (HUMEX i ROBITUSSIN)

• Dania: DXM jest dostępny OTC w tabletkach (15/30mg) oraz w syropie(1-3mg/ml).
• Finlandia: Syropy na kaszel zawierające DXM sprzedawane są bez recepty w Finlandii, jednak zwykle zawierają

sorbitol, substancje działającą w dużych dawkach jako środek przeczyszczający. Niektore produkty można zakupić OTC ,jednak wymagane jest pozwolenie na sprzedaż. Inne produkty zawierające DXM wymagają recepty na zakup, pradopodobnie ze względu na ilość dawkowania.

• Francja: Leki dostępne za ladą w aptece, bez recepty.
• Niemcy: DXM dostępne w obu formach (syrop i tabletki) np.kapsułki Rathiopharm-Hustenstiller zawierają 30mg/kapsułka.
• Grecja: DXM jest dostępne tylko na recepte lekarską.
• Węgry: DXM jest legalnie sprzedawanym lekiem OTC w formie syropu na kaszel (ROBITUSSIN 15mg/ml,200ml butelka)

za to bez dodatkowych składników w formie kapsułek (Methor 15mg/kaps.-30kamps.opak.) informacja niepotwierdzona.

• Iran: DXM oraz DXM + pseudoefedryna jest dostępne bez recepty (informacja niepotwierdzona)
• Izrael: DXM w postaci leków na kaszel, dostępne jest OTC.
• Japonia: DXM jest legalne w Japonii, sprzedawane w Headshopach od 1999 roku do 5000,6000 jenów za 2 dawki.
• Malezja: DXM jest kontrolowane w Malezji, leki z zawartością można kupić w aptekach lub przychodniach, jednak

nielegalne jest stosowanie reakcyjne.

• Holandia: Od 1 stycznia 2011 roku DXM jest dostępny bez recepty, poza aptekami wymagającymi rejestrację osób

kupujących. Daro Retared kapsułki (29,5mg)(ostatnia aktualizacja 06 kwietnia 2011)

• Nowa Zelandia: DXM jest dostępne OTC w popularnych lekach na kaszel. Produkty zawierają do 30mg na 20ml dawkę leku.

(ostatnia aktualizacja: maj 2007)

• Polska: Od lipca Acodin, podobnie jak kilkadziesiąt innych leków działających reakcyjnie, jest dostępny tylko dla osób,

które ukończyły 18 lat. Została dokonana aktualizacja na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Projekt zakłada między innymi, że aptekarz, który ma wątpliwości, czy sprzedać dany lek OTC, ma prawo żądać od klienta okazania dowodu osobistego. Nawet jeśli dany klient pokazując dokument tożsamości udowodni, że jest osobą pełnoletnią, to i tak nie będzie mógł kupić więcej niż jedno opakowanie leku. Od 1 stycznia 2017 roku obowiązuje maksymalny limit substancji w jednym opakowaniu dostępnym bez recepty wynoszący 360mg.

• Rumunia: DXM bez dodatkowych składników tylko na receptę. W formie dyropu dostępne OTC są leki z zawartością DXM np. Tussin Forte.

Apteki często sprzedawawaja Tussin forte w tabletkach, bez recepty, mimo prawa.

• Rosja: DXM jest śliśle kontrolowane po głośnich kampaniach rządowych. (ostatnia aktualizacja 20 kwietnia 2015)
• Szkocja: DXM jest dostępne OTC.
• Singapur: DXM jest sprzedawanym na recepte lekiem klasy A.(ostatnia aktualizacja 2 listopada 2009)
• Szwecja: Szwecja planuje kontrolować szereg chemikaliów w tym LSA, 2C-T4, DXM i DOI.

Produkty zawierające DXM są dostępne OTC. (marzec 2007) Szwajcaria: DXM dostępny w aptekach jako lek Bexine, powyżej pewnej ilośći wymaga recepty.

• Tadżykistan: Pewna osoba poinformowała że nie była w stanie znaleźć żadnych poroduktów z DXM. (30kwietnia 2011)
• Tajlandia: DXM jest dostępny za ladą w aptece. Recepte otrzymuje się od farmaceuty.
• Turcja: Najprawdopodobniej leki zawierające DXM są dostępne tylko na receptę.
• Wielka Brytania: Dxm zostało wyłączone z kontroli przy wersjach z roku 1971 i 2001 ustawy antynarkotykowej.

Sprzedaż jest limitowana przez farmaceute. Wiele osób mowi że farmaceuci mogą odmówić sprzedazy leku, lub zadawać pytania kiedy próbujemy zakupić więcej niż jedną butelke leki zawierającego DXM.

• Uzbekistan: Nie byliśmy w wstanie znaleźć żadnych produktów zawierających Dxm w Uzbekistanie.

(30kwietnia 2011) Źródło:Erowid

Obecność substancji / rośliny w dziełach kultury i dyskursie społecznym