Narkotykowi chałupnicy.

Prawdopodobnie nigdy nie będą producentami na wielką skalę, ale na narkotykowym rynku Europy Czesi wyróżniają się pod innym względem. Żaden naród nie stworzył bowiem tylu domowych instalacji do produkcji groźnych środków odurzających. Republika Czeska może stać się jednym z głównych dostawców metamfetaminy w Europie – informuje europejski sprawozdawca Biura ds. Narkotyków ONZ, Niemiec Thomas Pietschmann.

Stany Zjednoczone zarejestrowały w ostatnich latach gwałtowny wzrost konsumpcji tego typu narkotyku. Produkcja pervitinu (nazwanego tak na cześć leku stosowanego w hitlerowskiej armii, mającego dodać żołnierzom animuszu i chęci do walki) jest czeską specjalnością na skalę europejską i jej rozwój niepokoi służby odpowiedzialne za walkę z narkotykami. Od wielu lat Czechy wiodą prym pod względem liczby najmłodszych konsumentów marihuany (w wieku poniżej 24 lat) i osób uzależnionych od metamfetaminy. Według szacunków obecnego komitetu rządowego do walki z toksykomanią 28 proc. Czechów w wieku od 15 do 24 lat przyznaje się do palenia marihuany, a wśród 30 tys. uzależnionych od tzw. twardych narkotyków 20 tys. zażywa pervitin. Metamfetaminę wytwarza się na miejscu. W 2006 roku czeska policja zlikwidowała 416 instalacji do wytwarzania pervitinu (dla porównania: w 2000 roku namierzono 19 takich "kuchni"). Podczas siedmiu ostatnich lat przechwycono 135 kilogramów metamfetaminy.

– To stosunkowo niewiele, ale trzeba brać pod uwagę charakter produkcji tego narkotyku – wyjaśnia Bretislav Brejcha, analityk z brygady antynarkotykowej czeskiej policji. – Powstaje on głównie w małych domowych warsztatach, które wytwarzają od jednego do kilku gramów narkotyku na domowy użytek. Oznacza to, że choć ilość wytwarzanego narkotyku wzrosła, na rynek nie trafiło go aż tak wiele – uspokaja Brejcha. – Nie sądzę, by Czechy stały się dostawcą metamfetaminy dla całej Europy. Prawdą jest jednak, że istnieje przemyt do Austrii i Niemiec. W ostatnich latach zlikwidowano wiele siatek zajmujących się tym procederem.

Według wstępnych danych w 2007 roku wykryto 360 "kuchni" (a więc codziennie jedną). Zainstalowane w garażu albo w mieszkaniu, zaopatrują małe siatki, co utrudnia ich wykrycie. – Kiedy znajdujemy jedną "kuchnię", zaraz pojawiają się trzy następne – mówi Brejcha z poczuciem bezsilności. Na walkę z produkcją pervitinu przypada 60 procent wszystkich operacji prowadzonych przez czeską brygadę antynarkotykową. Około 30 procent działalności tych służb dotyczy przemytu marihuany, najbardziej rozpowszechnionego narkotyku. Czesi stali się mistrzami w domowej uprawie konopi indyjskich, od plantacji na parapetach okiennych po hangary zamienione w szklarnie ze sztucznym oświetleniem, co zwiększa zawartość THC (tetrahydrokannabinolu), substancji psychotropowej.

– W tym względzie jesteśmy praktycznie samowystarczalni – ocenia Brejcha.

Podczas gdy przedstawiciel Partii Zielonych, Ondrej Liska, zwolennik legalizacji marihuany, wszedł właśnie do czeskiego rządu jako nowy minister edukacji, zarząd brygady antynarkotykowej próbuje przekonać parlamentarzystów, by utrudnili dostęp do produktów wyjściowych. Metamfetaminę otrzymuje się dziś z leków przeciwgrypowych, dostępnych bez recepty w aptekach. Leki te zawierają pseudoefedrynę, którą odzyskuje się w wyniku łatwych do przeprowadzenia procesów chemicznych. Ten narkotyk może być przyjmowany w postaci tabletek przez okazjonalnych konsumentów lub w formie zastrzyków przez osoby uzależnione. Kosztuje od 500 do 1 200 koron (18 do 45 euro) za gram – dawka wynosi 30 do 50 miligramów. Jest znacznie tańszy od kokainy (2 500 koron – 95 euro), choć ma takie same właściwości pobudzające. Po zamknięciu w 2002 roku fabryki efedryny w Roztokach (północne przedmieście Pragi), która przez trzydzieści lat zasilała wytwórców pervitinu w półprodukt wynoszony przez pracowników z zakładu, sprzedaż leków na bazie pseudoefedryny skoczyła w górę i liczba wykrytych "kuchni" zwiększyła się czterokrotnie w ciągu roku. Bretislav Brejcha ma nadzieję, że sprzedaż niebezpiecznych leków będzie wkrótce ograniczona przepisami. – Nie można dłużej pozwalać, by klienci legalnie kupowali po kilkadziesiąt pudełek – zaznacza. Ale czescy deputowani, wierni swoim ultraliberalnym zasadom, sprzeciwiają się reglamentacji i najprawdopodobniej przychylą się do rozwiązania w mniejszym stopniu ograniczającego aptekarzy.