Haszysz ("Marihuana") ZATRUCIA KLINIKA I LECZENIE

Steven Moeschlin
Docent prywatny uniwersytetu w Zurychu
Lekarz Naczelny Kliniki Chorób Wewnętrznych
Szpitala miejskiego w Solurze (Szwajcaria)
ZATRUCIA KLINIKA I LECZENIE
WYDANIE TRZECIE NA NOWO OPRACOWANE
Z 91 ILUSTRACJAMI
WARSZAWA 1960
PAŃSTWOWY ZAKŁAD WYDAWNICTW LEKARSKICH

Strona 462

Haszysz ("Marihuana")

Konopie indyjskie, "Cannabis indica", zawierają -- szczególnie w swych niebieskawych kwiatkach -- żywicowała substancję, haszysz, który był używany jako środek odurzający na Wschodzie (jeszcze przez Asyryjczyków, "Quanabo"); w ostatnich latach środek ten jest używany na coraz większą skalę w Ameryce Środkowej, Południowej(Marihuana), w USA i w południowej Afryce -- łącznie przez ok. 200 milionów osób(Wolff). Haszysz bywa palony, a także przyjmowany doustnie (w Egipcie). W krajach amerykańskich jest on używany przeważnie w postaci papierosów i cygar i rozpowszechniony, zwłaszcza wśród uboższej ludności (p. szczegółowe studium Wolffa). Czynnikiem działającym jest tutaj aromatyczny alkohol czterohydrokannabinol, pochodna dwubenzopirenu. W Europie nie odgrywa ta substancja praktycznie większej roli.

Objawy zatrucia. Haszysz sprowadza odurzenie, odznaczające się przede wszystkim bardzo barwnymi fantazyjnymi halucynacjami i wybitną euforią. Świadomość jest mimo to mniej lub więcej utrzymana. Dochodzi do nadmiernego podniecenia, niezborności ruchowej i ogólnego wzmożenia zdolności odbierania wrażeń zmysłowych; wytwarza się automatyzm czynności mózgowych, niekiedy uczucie lęku. Zanika orientacja co do czasu i przestrzeni: minuty odczuwa się jako godziny, a centymetry jako metry. Wiele osób ulega w tym okresie szczególnie łatwo sugestii. W cięższych zatruciach, a także po zatruciach mniejszymi dawkami u osób szczególnie wrażliwych, występują ciężkie stany majaczeniowe z zupełną utratą pamięci, przy czym objawy zatrucia przejściowo zanikają na krótszy lub dłuższy czas. Zależnie od psychicznej struktury zatrutych, może w tym okresie wskutek wzmożonej pobudliwości i zniesienia hamowania dojść do czynów gwałtownych, zabójstwa itd. W ten sposób właśnie w Ameryce Południowej działało niszcząco nadużywanie marihuany, na co zwrócił przede wszystkim uwagę Wolff, opierając się na znanych licznych przypadkach. W Egipcie widywał Abdulla jako skutki tylko bezruch i lękliwość. Po zatruciu zapadają ludzie w głęboki sen, następnego dnia zaś cierpią na przykre następstwa po narkotyczne. Przewlekłe nadużywanie haszyszu doprowadza, poza przewlekłym nieżytem krtani i oskrzeli, do ciężkich uszkodzeń. Podobnie jak przy nałogowym alkoholizmie, może tu dojść do ostrych stanów majaczeniowych, do psychoz o charakterze depresyjnym we właściwym tego słowa znaczeniu, a wreszcie do całkowitego otępienia.

Leczenie: patrz Morfinizm, str. 459.

Piśmiennictwo:

Abdulla A.: Schweiz. Med. Wschr.; 83, 541, 1953. -- Poulsson H.: Wyd. 9, 1930, s. 93. -- Wolff P. O.: Marihuana in Latin America. The Linacre Press. Washington 6, D. C. 1949.