Rzekome zagrożenie uszkodzeniem wątroby i zakaz używania kava kava

Kava to relaksująca herbata sporządzana z korzenia rośliny z rodziny pieprzowatych  nazywanej Pieprzem metystynowym (Piper methysticum). Ten ceremonialny napar jest od 3000 lat bezpiecznie spożywany przez mieszkańców Polinezji, Mikronezji i Hawajów. W tych miejscach kava to coś więcej niż napój, jest integralną częścią kultury. Jest spożywana podczas przełomowych wydarzeń, takich jak śluby i pogrzeby, a także w czasie leczenia i uroczystości religijnych, w celu osiągnięcia "wyższego poziomu świadomości." Kava jest również tradycyjnie stosowana w leczeniu schorzeń takich jak astma, bezsenność, zmęczenie, wahania nastroju, menopauza i infekcje.

 

Została jednak w niektórych krajach zakazana bądź objęta kontrolą i opisana jako niebezpieczny produkt roślinny, mogący powodować uszkodzenia wątroby. Czy zakazy stosowania kavy są uzasadnione, czy może opierają się o pozbawione podstaw obawy? I czy poza pełnieniem roli ceremonialnego napoju kava posiada jakaś wartość leczniczą? Spójrzmy na to, jak związane z tą rośliną obawy zostały utrwalone i przełożyły się na obecny status kavy na swiecie.

Przyjrzyjmy się faktom: kava i uszkodzenia wątroby

MedlinePlus, oficjalna strona Narodowego Instytutu Zdrowia (National Institutes of Health, NIH) opublikowała ostrzeżenie takiej treści:

"Kava stanowi MOŻLIWE ZAGROŻENIE (POSSIBLY UNSAFE), gdy przyjmuje się ją doustnie. Nie należy jej używać. Poważne schorzenia, w tym uszkodzenia wątroby, występowały nawet podczas krótkotrwałego stosowania w normalnych dawkach. Korzystanie z kavy przez okres tak krótki jak 1-3 miesiące skutkowało koniecznością transplantacji wątroby, a nawet śmiercią. "

To przerażające ostrzeżenie. Ale czy kava rzeczywiście jest tak niebezpieczna?

Zgodnie z NIH, "Raporty instytucji ochrony zdrowia z Niemiec, Szwajcarii, Francji, Kanady i Wielkiej Brytanii wiążą ze stosowaniem suplementów zawierających kavę co najmniej 25 przypadków uszkodzeń wątroby, w tym jej zapalenia, marskości i niewydolności, co skłoniło niektóre z nich krajów do usunięcia kavy z rynku." Należąca do NIH baza danych dotycząca uszkodzeń wątroby informuje o wyższej liczbie, powołując się na 50 do 100 przypadków powiązanych z kavą uszkodzeń wątroby wymienionych w literaturze naukowej.

Jeśli masz wrażenie, że liczby te nie wyglądają na szczególnie duże, to masz rację. NIH stwierdza, że ryzyko uszkodzenia wątroby w związku z przyjmowaniem kavy jako suplementu jest mniejsze niż jeden do miliona. Bardziej prawdopodobne jest, że uderzy w Ciebie piorun! Aby umieścić to we właściwej perspektywie weź pod uwagę, że leki na receptę są przyczyną ponad 100 tysięcy zgonów rocznie w USA. Kava czy leki na receptę – jak sądzisz, co ma większy margines bezpieczeństywa? 

Producenci kavy winnymi?

Powszechnie akceptowany jest pogląd, że nikt nie wie na pewno, co konkretnie spowodowało opisane problemy z wątrobą. Przegląd 85 badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania kavy wykazał, że brak choć jednego niepodważalnego wskazania przyczyny domniemanej toksyczności kavy. Tak więc na mocy status quo kava nadal pozostaje uznana za toksyczną substancje, której należy unikać "na wszelki wypadek". Przyjrzyjmy się zatem temu, co jest wiadome, aby zweryfikować, czy ten argument ma sens.

Istnieje podejrzenie, że ludzie, którzy doświadczyli rzekomej toksyczności kavy, mieli już zainfekowane wątroby. Duża część ludzi, którzy odczuli negatywne efekty kavy, to osoby często spożywające alkohol, leki na receptę lub zioła znane z działania obciążającego wątrobę. Według jednego z badań, 64 procent pacjentów, którzy mieli doświadczyć toksyczności kavy, korzystało z aż do 20 różnych leków, suplementów i ziół, z których każde mogło wejść w reakcję z kava. Inną możliwością jest to, że u ludzi tych wystąpiła reakcja immunoalergiczna, lub byli oni genetycznie niezdolni do metabolizowania niektórych związków obecnych w kavie.

Może w tym tkwić przynajmniej częściowe wyjaśnienie, ale jeszcze bardziej prawdopodobne jest, że winni są odpowiedzialni za jakość suplementów kavy producenci. Jest bowiem wiadomym, że producenci suplementów często idą na skróty i nie korzystają z tradycyjnych metod ich pozyskiwania.

Tradycyjnie, kava jest przygotowana przez moczenie w wodzie jedynie korzenia, ale producenci stosują alkohol lub aceton by wydobyć kavalaktony, składniki aktywne kavy. Używaja do tego nie tylko korzeni, ale też liści, łodyg i ścinki kory - wszystkie części rośliny zawierających alkaloidy znane z toksyczności dla wątroby Według jednego z pochodzących z Fidżi dystrybutorów kavy, ścinki łodyg, które normalnie są uważane za odpad produkcyjny, są kupowane przez firmy farmaceutyczne jako tanie źródło ekstraktu kavy. Istnieją również spekulacje, że niektórzy producenci nie używali nawet właściwych gatunków kavy!

Chris Kilham jest światowej sławy edukatorem, propagatorem preparatów ziołowych i autorem książki Kava: Medicine Hunting in Paradise . Na swojej stronie internetowej, MedicineHunter.com, pisze: "Minęło kilka lat  wysiłki wielu lekarskich zespołów badawczych wykazały, że raporty o spowodowanych kavą uszkodzeniach wątroby kava były kiepsko przygotowane i bezpodstawne. Ale szkody w reputacji kavy zostały poczynione. Do dziś, pomimo absolutnego braku objawów zatrucia wątroby u pijących kavę, oraz pomimo bezpieczeństwa dla wątroby wykazanego w badaniach medycznych, kava wciąż nosi piętno czegoś, co uszkadza wątrobę, w związku z czym należy się jej obawiać. "

Kava i jej obecny status prawny

Ograniczenia stosowania kavy i jej status prawny ciągle się zmieniają i są różne w poszczególnych krajach.

Tu, w Stanach Zjednoczonych, kava jest łatwo dostępna. Możesz kupić suplementy kava w postaci kapsułek, tabletek, ekstrakty płynne, spraje i torebki z herbatą jako ziołowy środek pomocny w osiąganiu relaksu i zwalczaniu stresu, niepokoju i bezsenności. Możesz łatwo kupić suplementy kava w każdym sklepie ze zdrową żywnością lub online.

Badania konsekwentnie wskazują, że kava jest tak samo skuteczna jak leki na receptę w leczeniu lęku, uogólnionych zaburzeń lękowych i depresji - bez skutków ubocznych. Kava wykazuje również potencjał zastosowania w terapii uzależnień wszelkiego rodzaju, od tytoniu do heroiny. Ostatnio w niektórych miastach pojawiają się kavowe bary, gdzie napojem można dzielić się z przyjaciółmi, co stanowi odbicie tradycyjnych związanych z kavą doświadczeń społecznych.

Tym niemniej rząd USA i kava mają wspólną burzliwą przeszłość. W 2002 roku Agencja Żywności i Leków (FDA) zainicjowała zakaz sprzedaży suplementów kavy na wieść o raportowanych w Europie przypadkach toksycznego oddziaływania na wątrobę. W 2005 roku agencja  przeprowadziła własne badania i ostatecznie zdecydowała, że kava jest bezpieczna, znosząc zakaz w roku 2008. Mimo, że kavie dano zielone światło jeśli chodzi o jej sprzedaż, wszystkie rządowe finansowania badania na kavą zostały zawieszone.

Państwa europejskie nie są jednolite w swojej postawie wobec kavy. Kava jest kontrolowana we Francji, Szwajcarii i Holandii. Niemcy niedawno zniosły 15-letni zakaz, a ograniczenia w Wielkiej Brytanii zostały zaostrzone. Polska jest jedynym krajem w Europie, gdzie posiadanie kavy grozi karą pozbawienia wolności.

Każdy niefortunny wypadek zakazania obrotu kavą ma negatywny wpływ na gospodarki krajów Pacyfiku, takich jak Fidżi i Vanuatu, które polegają na kavie jako znaczącym przedmiocie eksport.

Jak stosować kavę bezpiecznie

Stres, niepokój i bezsenność osiągają poziom epidemii, a kava oferuje naturalną alternatywę dla dostępnych na receptę leków przeciwlękowych i nasennych, które mają istotne skutki uboczne. Kava w formie suplementu nie jest tym samym, co tradycyjny napój, zatem kieruj się przy stosowaniu suplementów kavy zdrowym rozsądkiem. Amerykańska Rada Botaniczna zaleca następujące środki ostrożności:

 

• Nie stosuj kavy, jeśli masz problemy z wątrobą.
• Nie bierz jej, jeśli regularnie używasz alkoholu.
• Nie mieszaj kava z żadnym lekiem, który niekorzystnie wpływa na wątrobę – dotyczy to  zarówno leków na receptę, jak i pozostałych. Można sprawdzić, czy kava ma jakieś znane interakcje z danym lekiem w indeksie znanych interakcji.
• Nie stosuj kavy bez przerw przez czas dłuższy niż cztery tygodnie.
• Przerwij używanie kavy, jeśli wystąpią objawy żółtaczki lub zapalenia wątroby.
• Nie bierz kavy z innymi środkami przeciwlękowymi, takimi jak 5-HTP, melatonina czy dziurawiec.
• Podobnie jak w wypadku wielu innych preparatów ziołowych, bezpieczeństwo stosowania kavy nie zostało określone dla kobiet w ciąży i karmiących.

 

Kupując suplementy z kavą, należy pamiętać, że jakość ma znaczenie. Zawsze warto zdecydowaćsię na kupno kavy (lub jakiegokolwiek innego ziołowego środka)  z renomowanej firmy, która przestrzega zasad GMP (Good Manufacturing Practices, Dobrej Praktyki Produkcyjnej) i ma ugruntowaną reputację, dbając o bezpieczeństwo i skuteczność swoich produktów.

 

Możesz również przygotowywać własną kavę. Prostym sposobem jest użycie kavy w torebkach. Tym niemniej dla doznania pełni kavowego doświadczenia, przygotuj napój w tradycyjny sposób. Zacznij od proszku z kavy, umieścić go w woreczkach, dodaj wody, a następnie zagnieść i wycisniej torebkę herbaty, aż napój osiągnie pożądaną konsystencję.