Francuscy i europejscy badacze spróbowali wyjaśnić, jakie reguły panują w świecie międzynarodowej narkomanii Chociaż młodzież Europy bawi się w podobny sposób i ulega takim samym pokusom, przedstawiciele poszczególnych nacji sięgają po bardzo różne używki. Jak co roku Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (OEDT) opublikowało podsumowujący raport: pozwala on wyrobić sobie pogląd na problem konsumpcji narkotyków w Europie, zwłaszcza w przypadku młodzieży. We wnioskach ze sprawozdania przeczytamy, że zwiększyło się spożycie kokainy, lekki spadek odnotowały amfetamina i ekstazy, natomiast popularność marihuany i heroiny utrzymuje się na niezmienionym poziomie. Nawet jeśli narkomania stała się jednym z elementów ujednolicającego się świata, okoliczności i sposoby zażywania środków psychotropowych różnią się w zależności od regionu geograficznego, a nawet kraju.
Aby poprawić skuteczność strategii zapobiegania nałogowi oraz jego leczenia, trzeba koniecznie brać pod uwagę te różnice. O tym właśnie dyskutowano podczas międzynarodowej konferencji, jaka odbyła się w dniach 11-13 grudnia w Paryżu z inicjatywy Francuskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (OFDT). Tytuł konferencji brzmiał: "Narkotyki i kultury". Powstały w 1993 roku ośrodek OEDT koordynuje dziś badania nad narkomanią w 27 krajach Unii Europejskiej, a także w Norwegii i dwóch państwach ubiegających się o akcesję: w Chorwacji i Turcji. Mówimy zatem o trzydziestce zróżnicowanej pod względem wielkości i poziomu zamożności, o 500 milionach ludzi posługujących się 26 językami... – Nie jest niczym zaskakującym, że w tym złożonym zestawie współistnieją różne tendencje i funkcjonują specyficzne modele – skomentował wyniki badań Wolfgang Götz, dyrektor OEDT. – Cechy narodowe, które zrodziły się z przyczyn strukturalnych, kulturowych i historycznych, nie pomagają prowadzić polityki zmierzającej do złagodzenia problemów wynikających z narkomanii. – O ile spożycie kokainy dotyczy zasadniczo Europy Zachodniej, a amfetaminy wschodniej części kontynentu, dzieje się tak przede wszystkim z powodów geopolitycznych: pierwszy narkotyk napływa do nas głównie przez Półwysep Iberyjski – dodaje pan Götz. Ale wyjaśnienia rzadko bywają aż tak proste. Jeśli sklasyfikujemy kraje Europy w zależności od rodzaju substancji psychotropowych spożywanych najczęściej po marihuanie, pojawia się pytanie: dlaczego Brytyjczycy tak bardzo upodobali sobie heroinę, Hiszpanie kokainę, Holendrzy amfetaminę, a Czesi metamfetaminę? I czemu mieszkańcy tych czterech państw, tak bardzo różniących się pod względem położenia geograficznego, języka, systemu bezpieczeństwa publicznego i ochrony zdrowia, są również – wraz z Francuzami – największymi w Europie amatorami marihuany?
– Czy młodzież z różnych krajów może być jednym narodem? – zadaje sobie pytanie Véronique Nahoum-Grappe, z Interdyscyplinarnego Instytutu Antropologii Współczesności w Paryżu. Bardziej niż związki z rodzimą kulturą woli ona analizować sposób spędzania wolnego czasu osób w wieku 15-25 lat. – Od Brazylii poprzez Japonię aż do rejonów zamieszkałych przez Eskimosów istnieje pewien styl, język, muzyka, sposób bawienia się specyficzny dla tego przedziału wiekowego – zauważa. Można by wskazać pewne formy naruszania prawa i nocne rytuały, z którymi ściśle łączy się narkomania. Znacznie ostrożniej do pojęcia międzynarodowej kultury młodzieży podchodzi zajmujący się w OFDT statystyką francuski badacz Stéphane Legleye. Jego badania wykazały wielkie zróżnicowanie obyczajów młodzieży na Starym Kontynencie, jeśli chodzi o picie alkoholu. – Najnowsze dane dotyczące zwyczajów 16-letnich chłopców i dziewcząt wykazują, że pod względem zwyczajów związanych ze spożyciem alkoholu można wyróżnić trzy jednostki geograficzne – mówi Legleye. – Pierwszą z nich jest Europa Zachodnia: tu młodzi piją wina i napoje spirytusowe najchętniej w miejscach wyszynku, a więc w barach i w dyskotekach. Drugim obszarem są kraje Europy Wschodniej z raczej niską konsumpcją alkoholu, przede wszystkim piwa, najczęściej w przestrzeni otwartej (na ulicy, w parku). Trzecią wyszczególnioną jednostką są Wyspy Brytyjskie i kraje skandynawskie: tu spożywanie alkoholu bywa nadmierne, a młodzież pije w domu lub w innych miejscach prywatnych. Z drugiej strony jednak można odnotować tak wiele sposobów nadużywania alkoholu, ile jest krajów. Stwierdzenie to częściowo dotyczy wszystkich używek, z czego powinni zdać sobie sprawę decydenci Unii Europejskiej. Aby wspólna polityka zapobiegania zagrożeniom była skuteczna, trzeba zawsze brać pod uwagę lokalną specyfikę.
Komentarze