O badaniach nad szkodliwością ecstasy.
Neurotoksyczność MDMA (Ekstazy -
3,4-metylenodioksymetamfetaminy) [MDMA (Ecstazy) neurotoxicity: assessing
and communicating the risks]Lancet. 2000 May
20;355(9217):1818-21
Boot B.P., McGregor I.S., Hall
W.
MDMA czyli
3,4-
metyleno
dioksy
met
amfetamina, popularnie
zwana
Ekstazą jest analogiem amfetaminy, wykazującym silne
działanie euforyzujące, stymulujące oraz wzbudzające uczucie bliskości z
otoczeniem. Przeciętna dawka stosowana przez osoby używające MDMA wynosi
około
60 - 240 mg.
Najczęściej MDMA używane jest raz na dwa
tygodnie lub rzadziej. Częstsze stosowanie tego środka powoduje
konieczność zwiększania dawki, a to z kolei nasila objawy uboczne. Osoby
stosujące MDMA traktują go jako środek w pełni bezpieczny choć opisano w
literaturze
przypadki zgonów po spożyciu Ekstazy.
Zejścia
śmiertelne najczęściej dokonują się w mechanizmie
hypertermii
złośliwej, reakcji idiosynkratycznej lub występujących złożonych
zaburzeń rytmu serca.
Osoby stosujące MDMA akcentują
brak
jego
działania uzależniającego, które występuje w przypadku
stosowania innych środków jak np. opiaty.
W ostatnim czasie pojawiły
się jednak doniesienia o przejściowych zaburzeniach normalnego
funkcjonowania w przypadku próby nagłego odstawienia
substancji.
Kolejne doniesienia udowadniały także toksyczny wpływ MDMA
na komórki centralnego układu nerwowego, zarówno w badaniach
doświadczalnych jak i klinicznych.
Neurotoksyczne działanie
MDMAU gryzoni i naczelnych (poza człowiekiem) MDMA prowadzi do
dużych i przypuszczalnie trwałych zmian w aksonach i ich włóknach
końcowych zawierających
5-hydrokystryptaminę (5-HT, serotoninę).
Najwyraźniejsze zmniejszenie gęstości aksonów 5-HT widoczne jest w obrębie
kory,
hipokampa i
prążkowia. Podobne zmiany dotyczą
także innych miejsc związanych z działaniem 5-HT. Dochodzi także do
zmniejszenia gęstości miejsc wychwytu 5-HT i stężenia metabolitu 5-HT
czyli kwasu 5-hydroksyindolooctowego (5-HIAA). Do chwili obecnej nie
ustalono dokładnego mechanizmu na zasadzie którego dochodzi do uszkodzenia
komórek nerwowych. Jedną z wiarygodnych hipotez wydaje się być
toksyczne działanie wolnych rodników, powstających na skutek
hypertermii wynikającej z przyjęcia MDMA.
Oponenci toksycznego
działania MDMA podnoszą jednak szereg zastrzeżeń dotyczących metodyki
badań przeprowadzonych na zwierzętach. W większości doświadczeń na
zwierzętach stosowano dawki 5 mg/kg MDMA dwa razy dziennie przez cztery
kolejne dni, jak wiemy z badań klinicznych jest to dawka dużo większa niż
stosowana przez użytkowników tej substancji. W niektórych badaniach
podawano dawki MDMA podskórnie co np. u małp wywołuje 2-3 - krotnie
silniejsze działanie neurotoksyczne niż podawanie doustne, zwykle
preferowane u ludzi.
Między innymi te argumenty stanowią podstawę
do twierdzeń zwolenników "rekreacyjnego przyjmowania" MDMA o jego
nieszkodliwości.
Nie biorą oni jednak pod uwagę faktu, że większe
zwierzęta są bardziej podatne na toksyczny wpływ odpowiednio dobranej
dawki niż zwierzęta mniejsze.
Sposoby zażywania
MDMAZ większości badań wynika, że duża grupa osób
przyjmujących MDMA używa go jednak w sposób mogący stanowić zagrożenie
rozwojem neurotoksyczności dla układu 5-HT. Co szósty z 329 australijskich
badanych wstrzykiwał sobie ten środek, około 42% spośród nich w ciągu
ostatniego pół roku używało MDMA przez 48 godzin lub dłużej, często
przyjmując więcej niż jedną tabletkę i wreszcie MDMA był i jest często
używany w przegrzanych i pozbawionych wentylacji pomieszczeniach, co przy
odwodnieniu przyjmujących narkotyk osób zwiększa ryzyko hypertermii, a tym
samym działanie neurotoksyczne.
Następstwa czynnościowe
MDMAW większości badań na zwierzętach stwierdzono jedynie
nieznaczne ubytki zachowania i percepcji przy stosowaniu neurotoksycznych
dawek MDMA, a niektóre badania u ludzi negowały występowanie jakichkolwiek
wyraźnych objawów klinicznych.
Opublikowano jednak wiele obserwacji o
neurologicznych i
psychiatrycznych następstwach zażywania
tego środka. Coraz większa liczba badań u ludzi potwierdza występowanie
zaburzeń percepcyjnych, behawioralnych i emocjonalnych spowodowanych
długotrwałym zażywaniem MDMA. Zaburzenia w neuroprzekaźnictwie 5-HT
prowadzić mogą do
zaburzeń pamięci,
nadmiernej agresywności
z
zachowaniami kryminalnymi włącznie, a także
reakcji
depresyjnej. Uważa się, że 5-HT odgrywa centralną rolę w hamowaniu
behawioralnym. Pacjenci w stanie depresji ze skłonnościami samobójczymi
cechują się m.in. różnego rodzaju nieprawidłowościami funkcjonowania
układu 5-HT. Udokumentowano przejściowy nastrój depresyjny pojawiający się
kilka dni po spożyciu MDMA i ustępujący po około tygodniu.
Zarówno
w badaniach australijskich jak i włoskich wykazano wyraźny związek
pomiędzy spożywaniem MDMA, a częstością występowania
drażliwości,
depresji i
zaburzeń snu. Uszkodzenie układu 5-HT możne także
niekorzystnie wpływać na
pamięć i
wyższe czynności
psychiczne. Układ hipokampalny, związany głównie z pamięcią świeżą,
dysponuje bogatym unerwieniem 5-HT. Przewlekłe spożywanie MDMA może więc
powodować jego uszkodzenie. Osoby przewlekle używające MDMA wykazują także
ubytki w testach na
logiczne rozumowanie i w testach na
seryjne
dodawanie.
Nowe kierunki badańNajbardziej
przekonujących wyników spodziewać się można w badaniach prospektywnych.
Jednak wiadomo, że ich wykonanie ze względów moralno-etycznych, prawnych i
politycznych nie będzie możliwe. Warto jednak obserwować czy przewlekłe
stosowanie MDMA wykazuje działanie neurotoksyczne i czy takie działanie
występuje także przy okazjonalnym przyjmowaniu narkotyku. Ważne jest
zbadanie innych niepożądanych działań MDMA, takich jak
zaburzenia rytmu
serca,
zaburzenia termoregulacji czy wreszcie
działanie
teratogenne. W badaniach tych absolutny priorytet powinny mieć badania
nad wpływem MDMA na depresję i tendencje samobójcze. W przypadku zaburzeń
pamięci istotnym pytaniem jest czas trwania takich zaburzeń ich ewentualne
ustępowanie przy przerwaniu przyjmowania substancji oraz związek zaburzeń
pamięci po MDMA z wiekiem. Do bardzo istotnych zagadnień należy także
ewentualny neurotoksyczny wpływ innych pochodnych amfetaminy oraz
działanie inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, które zażywający
MDMA, przyjmują chcąc uniknąć dysforii po spożyciu środka
narkotycznego.
Wskazówki edukacyjneWydaje się, że
pomimo ogólnego przekonania o nieszkodliwości MDMA jest to środek mogący w
niektórych przypadkach wykazywać działanie neurotoksyczne. Aby takiemu
działaniu zapobiec należy m.in.:
- ograniczyć ilość przyjmowanych jednorazowo tabletek Ekstazy do
jednej, maksymalnie dwóch
- ograniczyć stosowanie środka do maksimum raz na dwa tygodnie
- nie wstrzykiwać substancji podskórnie ani dożylnie
- unikać odwodnienia
- nie przebywać, po przyjęciu substancji, w ciepłych i dusznych
pomieszczeniach
- unikać przyjmowania substancji w przypadku tendencji lub rozpoznania
zespołu depresyjnego
Komentarze
Walcie piguly. Przynajmniej nie ryja bani tak jak amfa
ech, jakby tak pigułki miały dobrze znany skład - np. 100mg MDMA. jakby tak były dostępne tak jak teraz alkohol, który bez wątpienia jest agresogenny i szkodliwy. ech, marzenia...
z kolei ciekawi mnie depresja trwająca do tygodnia od zażycia pigułki - ja mam dokładnie na odwrót - przez tydzień wielka "zajawka " i bardzo dobry nastrój.
ech, jakby tak pigułki miały dobrze znany skład - np. 100mg MDMA. jakby tak były dostępne tak jak teraz alkohol, który bez wątpienia jest agresogenny i szkodliwy. ech, marzenia...
z kolei ciekawi mnie depresja trwająca do tygodnia od zażycia pigułki - ja mam dokładnie na odwrót - przez tydzień wielka "zajawka " i bardzo dobry nastrój.
ech, jakby tak pigułki miały dobrze znany skład - np. 100mg MDMA. jakby tak były dostępne tak jak teraz alkohol, który bez wątpienia jest agresogenny i szkodliwy. ech, marzenia...
z kolei ciekawi mnie depresja trwająca do tygodnia od zażycia pigułki - ja mam dokładnie na odwrót - przez tydzień wielka "zajawka " i bardzo dobry nastrój.
ech, jakby tak pigułki miały dobrze znany skład - np. 100mg MDMA. jakby tak były dostępne tak jak teraz alkohol, który bez wątpienia jest agresogenny i szkodliwy. ech, marzenia...
z kolei ciekawi mnie depresja trwająca do tygodnia od zażycia pigułki - ja mam dokładnie na odwrót - przez tydzień wielka "zajawka " i bardzo dobry nastrój.
ech, jakby tak pigułki miały dobrze znany skład - np. 100mg MDMA. jakby tak były dostępne tak jak teraz alkohol, który bez wątpienia jest agresogenny i szkodliwy. ech, marzenia...
z kolei ciekawi mnie depresja trwająca do tygodnia od zażycia pigułki - ja mam dokładnie na odwrót - przez tydzień wielka "zajawka " i bardzo dobry nastrój.
Ja po MDMA odkryłam błogi stan nieprzejmowania się rzeczami, które są małoistotne. Po pierwszym zarzyciu ekstazy po prostu nauczyłam się rozgraniczać rzeczy, którymi można się przejmować, a którymi nie trzeba. To bardzo fajny stan :) Niedługo drugie zarzycie, hihih