Jak narkotyk "uwrażliwia" mózg na skojarzenia

Mechanizm, który pokazuje jak narkotyk może "uwrażliwiać" mózg na skojarzenia sprzyjające nawrotom nałogu, udało się prześledzić badaczom z USA - donosi najnowszy numer pisma "Journal of Neuroscience".

Często bardzo drobne bodźce, które są z kojarzone z uzależnieniem od narkotyku, mogą przyczynić się do powrotu do nałogu. Dla alkoholika może to być na przykład dźwięk lodu w szklance, dla narkomana - widok strzykawki, a dla palacza - widok popiołu.

Aby sprawdzić, jaki jest mechanizm tego zjawiska, naukowcy z University of Michigan w Ann Arbor zaplanowali doświadczenie na szczurach, próbując wyeliminować inne czynniki sprzyjające ponownemu nawrotowi nałogu, jak głód po odstawieniu narkotyku.

Najpierw badacze wytrenowali szczury tak, by naciskając na dźwignię dostarczały sobie nagrodę w postaci kostki cukru, który nie wywołuje uzależnienia. Szczury nauczono też kojarzyć, że mogą otrzymać cukier bez konieczności naciskania na guzik, jeśli tylko usłyszą trwający 30 sekund dźwięk. Następnie jednej grupie zwierząt wstrzykiwano serię zastrzyków z amfetaminą, a drugiej (grupa kontrolna) - sól fizjologiczną.

Po 10-14 dniach od momentu odstawienia narkotyku badacze powtórzyli doświadczenie z dźwignią i cukrem, przy czym gdy szczury naciskały dźwignię w poszukiwaniu cukru, badacze natychmiast włączali na 30 sekund znany dźwięk.

Okazało się, że w odpowiedzi na dźwięk szczury, którym wstrzykiwano amfetaminę, przyciskały ponownie dźwignię o 200 proc. częściej niż szczury z grupy kontrolnej. Według autorów, wyniki badań pokazują, że substancja uzależniająca może powodować pobudzenie w mózgu takiej ścieżki neuronalnej, która razem z aktywacją zależnego od dopaminy układu nagrody może sprzyjać nawrotom nałogu w odpowiedzi na różne skojarzenia z przeszłości.

Badacze zastrzegają jednak, że potrzeba dalszych badań, aby zrozumieć działanie tego mechanizmu u ludzi uzależnionych na przykład od kokainy, heroiny, ale też alkoholu czy nikotyny.