W marcu 2025 roku Komisja ONZ ds. Narkotyków umieściła pod międzynarodową kontrolą sześć nowych substancji psychoaktywnych, w tym syntetyczne opioidy i półsyntetyczne kannabinoidy. Decyzja ta jest wynikiem rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która oceniła te substancje jako poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Decyzja Komisji ONZ ogłoszona podczas 68. sesji Komisji ONZ ds. Środków Odurzających w Wiedniu pozwoli na objęcie nadzorem pięciu substancji psychoaktywnych oraz jednego leku. Oczekuje się, że rządy podejmą odpowiednie kroki, aby chronić wrażliwe grupy, w szczególności młodzież, przed negatywnymi skutkami tych substancji. Umieszczenie ich pod międzynarodową kontrolą ułatwi również walkę z ich nielegalnym wytwarzaniem oraz dystrybucją, co przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa zdrowotnego na świecie.
Jakie substancje znalazły się pod kontrolą
W wykazach do Konwencji o Substancjach Psychotropowych z 1971 roku dodano 6 nowych substancji.
Cztery substancje zostały umieszczone w Wykazie I:
- N-pyrrolidynoprotonitazen (protonitazepyna),
- N-pyrrolidynometonitazen (metonitazepyna),
- etonitazepipna (N-piperydynyloetonitazen)
- oraz N-desetyloizotonitazen (norizotonitazen).
Są to syntetyczne opioidy, często występujące jako proszki lub w sfałszowane tabletki opioidowe. Mogą być przyjmowane różnymi drogami, w tym przez palenie, wciąganie i iniekcję. Ich stosowanie wiąże się z poważnym ryzykiem, w tym śmierci i nie mają znanego zastosowania terapeutycznego.
W Wykazie II umieszczono półsyntetyczny kannabinoid - Heksahydrokannabinol (HHC). Występuje on w różnych formach, takich jak oleisty płyn czy żywica, a także w produktach infuzowanych, e-liquidach, produktach spożywczych (np. żelki), nalewkach i olejach.
Natomiast w Wykazie IV znalazł się Karisoprodol, działający ośrodkowo lek zwiotczający mięśnie szkieletowe. Jest dostępny jako pojedynczy składnik lub w tabletkach. Wykryto go również w sfałszowanych produktach farmaceutycznych oraz w postaci białego proszku.
Przyszłość walki z narkotykami
W związku z ciągłym pojawianiem się nowych substancji psychoaktywnych, państwa członkowskie wyraziły zainteresowanie częstszymi naukowymi ocenami tych substancji przez WHO. Kluczową rolę odgrywa tu Ekspercki Komitet WHO ds. Uzależnień od Leków (ECDD), który jest organem doradczym Światowej Organizacji Zdrowia. Jego misją jest ochrona społeczeństw przed szkodliwymi substancjami oraz zapewnienie dostępności substancji psychoaktywnych do celów medycznych i naukowych, gdy są potrzebne. ECDD na wniosek Komisji ONZ ds. Środków Odurzających przeprowadza naukowe oceny i jest jedynym traktatowym organem upoważnionym do przekazywania rekomendacji zdrowotnych tej Komisji w celu informowania decyzji dotyczących polityki narkotykowej.