katynony o działaniu zbliżonym do metamfetaminy: katynon,
metylokatynon i flefedron. Związki te działają jako inhibitory
wychwytu zwrotnego katecholamin (dopaminy oraz noradrenaliny).
Ponadto, stymulują uwalnianie dopaminy

Oprócz wpływu na mózg, katynony działają również na obwodowy układ
nerwowy, szczególnie na układ sympatyczny (współczulny) wywołując zespół
sympatykomimetyczny objawiający się między innymi: wzrostem częstości akcji
serca, zwiększonym tętnem i ciśnieniem krwi, rozszerzeniem źrenic, suchością
w ustach, niewyraźnym widzeniem czy hipertermią [7, 18, 27]. Uważa się, że skutki
te wynikają ze zdolności katynonu i jego pochodnych (podobnie do amfetaminy) do
działania jako pośrednie środki sympatykomimetyczne oraz do ułatwiania
uwalniania katecholamin z współczulnych zakończeń nerwowych [7]. FreundMichel i współpracownicy [28] wykazali ponadto, że katynon moduluje
cholinergiczną kontrolę mięśni gładkich tchawicy poprzez jednoczesną aktywację
receptorów presynaptycznych α2-adrenergicznych i 5-HT7 oraz hamowanie
uwalniania acetylocholiny z nerwów przywspółczulnych unerwiających drogi
oddechowe.

Spoiler:

Taki mechanizm działania katynonu może być szczególnie korzystny
w chorobach dróg oddechowych wykazujących podwyższone napięcie
cholinergiczne, takich jak: astma związana z refluksem żołądkowo-przełykowym,
nocna astma lub przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Chroniczne stosowanie katynonów przyczynia się do zaburzenia
równowagi w tym układzie, co objawia się anhedonią (utratą zdolności odczuwania
przyjemności) oraz zwiększoną impulsywnością w zachowaniu. Ogólnie,
syntetyczne katynony o wysokiej selektywności wobec DAT są silnymi
i skutecznymi środkami pobudzającymi o wysokim potencjale uzależniającym,
podczas gdy te o większym powinowactwie do SERT – słabszymi. Wynika to z
tłumienia przez serotoninę efektów nagradzających i wzmacniających środków
pobudzających. Rozwój uzależnienia od dopalaczy jest więc ściśle powiązany
z zaburzeniem uwalniania dopaminy w układzie mezolimbicznym. Pomimo
rosnącej wiedzy na temat neurofarmakologii syntetycznych katynonów, wiele pytań
wciąż pozostaje bez odpowiedzi. Niezbędne są dalsze badania w celu ustalenia
dokładnych efektów biologicznych wywoływanych przez związki stale pojawiające
się na rynku narkotyków rekreacyjnych [30-31].

Ogólne pożądane efekty
obejmują łagodną euforię, większą empatię, zmniejszone poczucie niepewności
i wrogości oraz zwiększone libido. Użytkownicy zgłaszają również niepożądane
efekty, takie jak pocenie się, nudności i wymioty, bóle i zawroty głowy, zmieszanie
i zaburzenia pamięci krótkotrwałej, drżenie mięśni, kołatanie serca i drżenie,
częstoskurcz i nadciśnienie tętnicze, a ostatecznie depresja z myślami
samobójczymi. Podobnie jak w przypadku khat, niekorzystne cechy kliniczne
związane ze stosowaniem syntetycznych katynonów często obejmują objawy
psychiatryczne, neurologiczne, sercowe i przewodu pokarmowego, a istniejące dane
zwykle odnoszą się do nadużywania MEPH. Halucynacje, paranoja, ataki paniki,
agresywność, bóle w klatce piersiowej i napady padaczkowe związane z zatruciem
„solami do kąpieli" to typowe działania niepożądane zgłaszane do Amerykańskiego
Stowarzyszenia Centrów Kontroli Zatruć. Hiponatremia i hipertermia to dwie znane
dolegliwości wśród użytkowników "ekstazy".

Spoiler:

Pierwsza z nich jest czasami
związana z zatruciem wywoływanym przez MEPH, co sugeruje mechanizm
działania podobny do MDMA, tj. zwiększenie wydzielania hormonu
antydiuretycznego, w którym pośredniczy serotonina, a tym samym zmniejszenie
stężenia sodu we krwi. Zgłoszono również przypadek wywołanej hiponatremii
przez metylon po kilku epizodach napadów drgawkowych

. Hipertermia jest
toksykologicznym skutkiem związanym z konsumpcją różnych pochodnych
katynonu, w tym MEPH, metylonu, butylonu, metedronu, a zwłaszcza MDPV [18].
Oprócz wszystkich niepożądanych reakcji opisanych dotychczas, jeszcze kilka
innych efektów może być związanych z zatruciem syntetycznymi katynonami,
w tym ostra niewydolność wątroby, ostre uszkodzenie nerek i rabdomioliza, a także
objawy związane z zespołem serotoniny, takie jak nadciśnienie tętnicze,
hiperrefleksja i drgawki [18].