Marihuana staje się coraz bardziej popularna wśród osób zmagających się z cukrzycą. Najnowsze badania przeprowadzone w USA wykazały, że spożycie marihuany w tej grupie wzrosło o 33,7% w latach 2021-2022. Szacuje się, że około 9% dorosłych z cukrzycą używało marihuany w ostatnim miesiącu. Wzrost ten jest szczególnie widoczny wśród młodszych użytkowników, ale także osoby powyżej 65. roku życia coraz częściej sięgają po marihuanę, co wiąże się ze zmniejszającym się postrzeganym ryzykiem jej stosowania.
Dlaczego marihuana jest atrakcyjna dla osób z cukrzycą?
Wielu cukrzyków sięga po marihuanę ze względu na jej potencjalne właściwości łagodzące ból, szczególnie neuropatyczny. Ból neuropatyczny to częsta dolegliwość osób z cukrzycą, która może znacznie obniżać jakość życia. Niektóre odmiany marihuany mają działanie przeciwbólowe oraz redukujące stan zapalny, co przyciąga osoby zmagające się z cukrzycą typu 1 i 2.
CBD, będące niepsychoaktywnym związkiem, może pomóc w redukcji stresu i napięcia, co z kolei może mieć pozytywny wpływ na poziom cukru we krwi. Stres jest jednym z czynników wpływających na podwyższenie poziomu glukozy, więc redukcja napięcia za pomocą CBD może przyczynić się do lepszej kontroli cukrzycy. Ponadto, niektóre badania sugerują, że CBD może poprawiać funkcję naczyń krwionośnych, co jest kluczowe dla osób z cukrzycą, narażonych na problemy sercowo-naczyniowe.
THC, drugi główny składnik marihuany, odpowiedzialny za efekty psychoaktywne, może wpływać na zmniejszenie masy ciała, co jest istotnym czynnikiem w zarządzaniu cukrzycą typu 2. Użytkownicy THC często doświadczają zwiększonego apetytu (tzw. „gastrofaza”), co może być problematyczne, jednak niektóre badania wskazują, że długotrwałe stosowanie THC może wiązać się z niższym wskaźnikiem masy ciała (BMI). Jest to szczególnie ważne, ponieważ nadwaga i otyłość są głównymi czynnikami ryzyka dla rozwoju cukrzycy typu 2.
Metody konsumpcji marihuany i ich znaczenie dla cukrzyków
Marihuana może być spożywana na różne sposoby, a każda metoda ma swoje specyficzne skutki dla osób z cukrzycą. Do najczęściej stosowanych metod należą palenie, waporyzacja oraz spożywanie produktów zawierających marihuanę (tzw. ediblesy).
- Palenie i waporyzacja: Prowadzą do szybkiego wchłonięcia substancji aktywnych, co może mieć natychmiastowy wpływ na poziom cukru we krwi. Szybkie wchłanianie może być korzystne dla osób, które potrzebują natychmiastowej ulgi w bólu neuropatycznym. Jednakże palenie niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia płuc, co może mieć negatywne skutki dla osób z cukrzycą, które są bardziej podatne na infekcje. Waporyzacja jest bezpieczniejszą alternatywą, gdyż minimalizuje kontakt z substancjami smolistymi.
- Ediblesy: Produkty spożywcze z marihuaną mają dłuższy czas działania, ale ich spożywanie może wpłynąć na poziom cukru we krwi ze względu na zawarte w nich cukry. Dodatkowo efekt działania ediblesów pojawia się z opóźnieniem (od 30 minut do nawet 2 godzin), co zwiększa ryzyko nadmiernego spożycia, ponieważ użytkownicy mogą nie odczuwać efektów i spożywać kolejne porcje. Dla osób z cukrzycą ważne jest, aby kontrolować zawartość cukru w ediblesach oraz unikać nadmiernego spożycia, które może prowadzić do hiperglikemii.
- Oleje i koncentraty: Oleje i koncentraty z marihuany mogą być dodawane do żywności lub używane w postaci kropli pod język. Dzięki precyzyjnemu dawkowaniu, użytkownicy mogą lepiej kontrolować ilość przyjmowanego THC lub CBD, co jest korzystne dla osób z cukrzycą. Jednak należy pamiętać, że produkty te mogą mieć różną biodostępność, co wpływa na efektywność działania.
Każda z tych metod wiąże się z różnymi ryzykami i korzyściami, dlatego cukrzycy powinni szczególnie uważać, wybierając sposób konsumpcji, a najlepiej konsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. konopi.
Ryzyka związane z konsumpcją marihuany dla cukrzyków
Marihuana może wpłynąć na pogorszenie kontroli glikemii oraz prowadzenie samodzielnej terapii. Regularne spożywanie może obniżyć motywację do monitorowania poziomu glukozy, co jest kluczowe w zarządzaniu cukrzycą. Zwiększona częstotliwość spożywania marihuany może prowadzić do obniżenia świadomości dotyczącej własnego stanu zdrowia, co skutkuje zaniedbaniem samokontroli.
Badania sugerują, że osoby z cukrzycą, które regularnie używają marihuany, mogą częściej doświadczać komplikacji zdrowotnych, takich jak zator tętnicy obwodowej, zawał serca czy problemy z nerkami. Marihuana może również wpływać na ciśnienie krwi oraz tętno, co jest istotne w kontekście ryzyka sercowo-naczyniowego, które jest podwyższone u osób z cukrzycą.
Szczególnym ryzykiem dla starszych użytkowników jest możliwość zatrucia marihuaną. W tej grupie wiekowej coraz częściej odnotowuje się przypadki wizyt na izbie przyjęć z powodu nadmiernego spożycia. Starsze osoby często mają inne schorzenia oraz przyjmują wiele leków, co może prowadzić do interakcji z marihuaną, a tym samym zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zawroty głowy, upadki czy problemy z sercem.
Baza dowodowa tego przeglądu była jednak ograniczona do sześciu badań obserwacyjnych o słabej lub przeciętnej jakości metodologicznej, a zatem konieczne są dalsze solidne badania wyższej jakości, aby potwierdzić potencjalny wpływ marihuany na cukrzycę.
Niedobór badań oraz ich ograniczenia
Jednym z największych problemów związanych z używaniem marihuany przez osoby z cukrzycą jest brak wystarczających badań naukowych. Przez lata marihuana była klasyfikowana jako substancja Schedule I w USA, co utrudniało prowadzenie badań klinicznych na ludziach. Obecnie rozważana jest zmiana tej klasyfikacji na Schedule III, co otworzyłoby drogę do szerzej zakrojonych badań.
Nawet w krajach, gdzie marihuana jest legalna, takich jak Kanada, dane dotyczące jej wpływu na cukrzycę są ograniczone. Wiele badań nie uwzględnia form konsumpcji ani dawkowania, co znacząco utrudnia wyciąganie wniosków i formułowanie zaleceń. Większość badań opiera się na danych obserwacyjnych, które mają swoje ograniczenia, takie jak brak randomizacji oraz trudności w kontrolowaniu innych czynników wpływających na wyniki, takich jak dieta, aktywność fizyczna czy inne używki.
Perspektywy specjalistów: Jak lekarze radzą sobie z marihuaną?
Wielu specjalistów, takich jak Jay Shubrook, podkreśla, że brakuje jednoznacznych wytycznych dotyczących doradzania pacjentom z cukrzycą w zakresie używania marihuany. W praktyce lekarze często muszą polegać na własnym doświadczeniu i informacjach dostarczonych przez pacjentów. W Kalifornii, gdzie marihuana jest legalna, lekarze coraz częściej spotykają się z pacjentami, którzy otwarcie mówią o jej używaniu, zarówno rekreacyjnym, jak i medycznym.
Z tego względu organizacje takie jak Canadian Pharmacists Association przygotowały przewodniki, które mają pomóc w ustaleniu bezpiecznego i skutecznego dawkowania marihuany dla celów medycznych. Przewodniki te zawierają informacje na temat metod konsumpcji, dawkowania oraz potencjalnych interakcji z innymi lekami. Mimo to, wiedza na temat korzyści i ryzyk związanych z jej stosowaniem pozostaje ograniczona, a lekarze często nie mają dostępu do aktualnych badań, które mogłyby pomóc w doradztwie.
Jakie kroki powinni podjąć cukrzycy używający marihuany?
Diabetes Canada wydała szereg zaleceń dla osób z cukrzycą typu 1 i 2, które rozważają używanie marihuany. Przede wszystkim zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem konsumpcji, aby omówić potencjalne ryzyka i korzyści. Ważne jest, aby pacjenci byli otwarci i szczerzy w rozmowie z lekarzem na temat swoich doświadczeń z marihuaną, co pozwoli na lepsze dostosowanie terapii.
Zaleca się również unikanie marihuany przez osoby z cukrzycą typu 1, ponieważ może to zwiększać ryzyko rozwoju kwasicy ketonowej. Kwasica ketonowa jest stanem zagrażającym życiu, który może wystąpić, gdy poziom glukozy we krwi jest zbyt wysoki, a organizm zaczyna spalać tłuszcze zamiast glukozy, co prowadzi do produkcji ketonów. Dla osób z cukrzycą typu 2, które chcą używać marihuany, ważne jest przeprowadzenie indywidualnej oceny i zapewnienie informacji na temat bezpieczniejszych metod konsumpcji, takich jak waporyzacja zamiast palenia.
Podsumowanie i rekomendacje
Wzrost popularności marihuany wśród cukrzyków stanowi wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia. Brak jednoznacznych badań i wytycznych sprawia, że zarówno lekarze, jak i pacjenci muszą samodzielnie podejmować decyzje dotyczące jej stosowania. Kluczowe jest zwiększenie edukacji w tej dziedzinie oraz prowadzenie dalszych badań, które pozwolą na stworzenie bezpiecznych wytycznych dotyczących używania marihuany przez osoby z cukrzycą.
