Uprawa konopi szansą dla wielkopolskich rolników
Instytut Włókien Naturalnych opracował, WODR promuje
Znane są od niepamiętnych czasów. Jeszcze w latach 60. i 70. konopie włókniste
uprawiano w Polsce na powierzchni około 28 tys. ha. W miarę jednak wprowadzania na
rynek tańszych włókien syntetycznych powierzchnia upraw drastycznie zmalała.
Istnieje szansa na powrót konopi włóknistych na wielkopolskie pola.
Wprowadzenie na rynek włókien syntetycznych nie było jedynym powodem ograniczenia upraw konopi w Świecie. Na plantacjach pojawiły się bowiem ich formy ze stosunkowo dużą zawartością substancji narkotycznych. Dlatego właśnie wprowadzono cały szereg ograniczeń w ich uprawie i restrykcji.
Szukanie nowych możliwości
Wymienione wyżej fakty spowodowały, że w wielu ośrodkach naukowych podjęto intensywne prace nad uzyskaniem form konopi o nieszkodliwej dla zdrowia zawartości substancji narkotycznych oraz wykorzystaniem tego surowca do celów pozawłókienniczych. Wcześniej bowiem włókna konopi wykorzystywano przede wszystkim do produkcji tzw. tkanin ciężkich, lin i powrozów. Dzisiejszy Instytut Włókien Naturalnych w Poznaniu (taką nazwę nosi od 1992 roku) ze swą 70-letnią tradycją nie mniej intensywnie włączył się w te prace.
Cenna słoma
Wyniki badań okazały się jednoznaczne. Słoma konopna stanowi cenny surowiec do produkcji wysokiej jakości długowłóknistej celulozy, z której przemysł papierniczy może wytwarzać doskonały papier banknotowy, czy papiery wartościowe, bibułkę papierosową i filtry do kawy
- Podjęcie uprawy konopi na większą skalę może być alternatywą zmniejszającej się lesistości wielu regionów naszego globu, w tym także terenów naszego kraju powiedział ,,Gazecie Poznańskiej'' prof. dr Ryszard Kozłowski. Zwrócił uwagę na fakt wynikający z badań, że uprawa konopi może być także wykorzystana w środowisku skażonym przez przemysł. Uwalnia ona bowiem z gleby szczególnie groźne dla środowiska metale ciężkie, w tym zwłaszcza kadm, ołów i rtęć.
Nieco innym, ale zdaniem naukowców, bardzo obiecującym zastosowaniem włókien naturalnych będzie produkcja kompozytów służących w przemyśle samochodowym. wiadomo, że są one lżejsze od stosowanych jeszcze niedawno włókien szklanych, a ponadto elastyczniejsze, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa użytkowników zbudowanych z nich pojazdów. Zdaniem fachowców, ich zastosowanie w produkcji wewnętrznych części samochodów będzie z roku na rok rosło. Choćby ze względu na możliwość tzw. recyklingu wyjaśnił prof. Kozłowski. Koszty neutralizacji zużytych części samochodu stanowią dziś blisko 30 procent jego wartości. Im zatem większa ich część będzie nadawała się do powtórnego użycia tym lepiej dla środowiska dodał.
Paździerze do wykorzystania
Materiał pozostający po oddzieleniu włókien od łodygi, tzw. paździerze, mogą i coraz częściej są wykorzystywane jako doskonały materiał izolacyjny zwłaszcza w budownictwie. Znane są już technologie produkcji płyt budowlanych, a także płyt meblowych. Ponadto owe paździerze mogą służyć do pozyskiwania furfoli, czyli surowca stosowanego przy wytwarzaniu sztucznych włókien.
Nasiona równie cenne
Zainteresowanie w świecie uprawą konopi rośnie także z innych względów. Zdaniem specjalistów, są one wartościowym źródłem oleju, który może być wykorzystywany zarówno do celów spożywczych, jak i farmaceutycznych i kosmetycznych. Z uwagi na korzystny udział w oleju kwasów tłuszczowych nienasyconych, w tym stearydonowego, jest on przedmiotem zainteresowania szczególnie specjalistów od racjonalnego żywienia.
Dobre plonowanie
Plony słomy, w zależności od warunków wzrostu i rozwoju wahają się w granicach od 80 do 140 q z ha przy zawartości włókna od 25 do blisko 30 procent. Poznańscy naukowcy z IWN obiecują, że wyniki prac hodowlano-selekcyjnych dają podstawę do stwierdzenia, że będą one z roku na rok rosły podobnie jak zawartość włókna w słomie. Pracownicy Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego służą informacją o sposobach uprawy i wymaganiach glebowych.
Krzysztof SPIRALSKI
Marek Lorych
dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego
Jest naszym obowiązkiem szukanie alternatywnych rozwiązań dla naszego rolnictwa. Uprawa konopi, z różnych względów nieco zapomniana u nas, jest właśnie taką alternatywą. Stąd w ścisłej współpracy z poznańskim Instytutem Włókien Naturalnych promujemy ją pośród wielkopolskich rolników.
Andrzej Obst
główny specjalista ds. technologii produkcji w oddziale zamiejscowym WODR w Sielinku
Trudno przecenić zalety uprawy konopi. Oczywiście tych specjalnych, o jedynie śladowej zawartości substancji halucynogennych. Polskie odmiany, które promujemy, autorstwa Instytutu Włókien Naturalnych w Poznaniu, spełniają wymogi Unii Europejskiej. Zawierają znacznie poniżej 0,3 procent tych substancji.
prof. dr Ryszard Kozłowski
dyrektor generalny Instytutu Włókien Naturalnych w Poznaniu
Niewątpliwie powrót do uprawy konopi jest jedną z poważnych szans dla naszego rolnictwa, zważywszy na moim zdaniem nieodwracalny proces integracji z Unią Europejską. Przede wszystkim uprawiając konopie mamy szansę zapełnić swego rodzaju niszę wynikającą z faktu, że w Europie możliwości uprawy tej rośliny są bardzo ograniczone. Zatem nie będą stanowić konkurencji dla rolnictwa UE. Instytut, którym kieruję, prowadzi daleko zaawansowane rozmowy z partnerem niemieckim, których podstawą jest realizacja idei przemysłowego wykorzystania biomasy roślin włóknistych. Strona niemiecka planuje rozwój inwestycji w Ortland, gdzie zlokalizowana ma być produkcja ekologicznej celulozy. Przewiduje się zapotrzebowanie surowca na poziomie 16 tys. ha konopi. Z uwagi na warunki glebowe na terenie Brandenburgii i Saksonii planuje się uprawę jedynie na 3 tys. ha. Pozostała część może zostać wyprodukowana w Polsce. Pod uwagę są brane tereny województw przygranicznych oraz Wielkopolski.
Kto może uprawiać
Ustawa z 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii zabrania uprawy w Polsce konopi o zawartości większej niż 0,3 procent związków zwanych kannabinolami w suchej masie ziela.
Krajowe odmiany konopi Białobrzeskie i Beniko spełniają owo wymaganie.
Każdy plantator konopi nim przystąpi do uprawy musi uzyskać na nią zgodę szefa miejscowego samorządu, wójta lub burmistrza.
Komentarze