Jak wygląda w Polsce procedura postępowania wobec osoby uzależnionej od alkoholu, która nie chce dobrowolnie poddać się terapii? W jakich sytuacjach możliwy jest przymusowy odwyk i co dzieje się w przypadku, gdy alkoholik ignoruje sądowe wezwanie do leczenia odwykowego?
Jak wygląda w Polsce procedura postępowania wobec osoby uzależnionej od alkoholu, która nie chce dobrowolnie poddać się terapii? W jakich sytuacjach możliwy jest przymusowy odwyk i co dzieje się w przypadku, gdy alkoholik ignoruje sądowe wezwanie do leczenia odwykowego?
Pacjent, co do zasady, posiada możliwość decydowania, czy poddać się leczeniu. Każda sytuacja, w której terapia ma charakter przymusowy, wymaga jasno określonej ścieżki prawnej. Przejrzystość i celowość przepisów uprawniających do leczenia wbrew woli pacjentów powinna być emblematyczna dla współczesnego państwa prawa. Niestety, procedura postępowania wobec osób nadużywających alkoholu pozostawia wiele wątpliwości.
Przede wszystkim zobowiązanie do leczenia osoby nadużywającej alkoholu wymaga przebadania jej przez biegłego. Skierowanie na badanie może wydać gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych z własnej inicjatywy lub na wniosek osoby uzależnionej.
Komisja wydaje skierowanie, sprawdzając, czy wystąpiły przesłanki ustawowe, takie jak: związek nadużywania alkoholu z rozkładem życia rodzinnego, demoralizacją małoletnich czy uchylaniem się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo systematyczne zakłócanie spokoju lub porządku publicznego. Jeśli tak, uzależniony może zostać skierowany na badanie.
Opinia wydana przez biegłego ma na celu określenie stanu uzależnienia od alkoholu i wskazanie rodzaju zakładu leczniczego, gdzie alkoholik mógłby uzyskać pomoc. Teoretycznie wydanie opinii powinno zmotywować osobę uzależnioną do poddania się leczeniu. W praktyce - jak wskazywał raport NIK - procedura wydaje się całkowicie bezskuteczna.
Poza przymusowym badaniem istnieje również możliwość skierowania uzależnionego na przymusowe leczenie. Orzeka o tym sąd rejonowy w postępowaniu nieprocesowym wszczynanym na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Na tym etapie pojawia się znaczący problem. Mianowicie, osoby bliskie, które zwykle mają interes w skierowaniu osoby uzależnionej od alkoholu na badanie, są pozbawione uprawnienia do złożenia wniosku. Mogą jedynie występować do komisji, by ta skierowała sprawę do sądu.
Jeśli wcześniej została sporządzona opinia biegłego na okoliczność uzależnienia od alkoholu, jest dołączana do wniosku. W przypadku jej braku sąd kieruje osobę nadużywającą alkoholu na badanie. Jeśli sąd uzna to za słuszne, może skierować uzależnionego na obserwację w zakładzie leczniczym na czas nieprzekraczający 2 tygodni (w wyjątkowych sytuacjach 6 tygodni). W tym okresie pacjent obowiązany jest poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz zabiegom niezbędnym do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych.
Przed wydaniem postanowienia sąd jest zobowiązany do wysłuchania osoby, której dotyczy postępowanie. W 2017 roku ustawodawca, nowelizując ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wprowadził możliwość zarządzenia przez sąd przeprowadzenia wywiadu środowiskowego przez kuratora sądowego.
Orzeczenie zapada na rozprawie, na którą w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa sąd może zarządzić doprowadzenie osoby uzależnionej przez policję. Od orzeczenia sądu przysługuje apelacja. Możliwe jest również wniesienie skargi kasacyjnej.
W przypadku prawomocnego orzeczenia o poddaniu się leczeniu odwykowemu sąd wzywa do stawienia się dobrowolnie w oznaczonym dniu we wskazanym zakładzie leczniczym. Jeśli alkoholik uchyla się od wykonania orzeczenia, sąd może zarządzić doprowadzenie na leczenie przez policję. W takim przypadku policja odbierze doprowadzanemu wszystkie przedmioty, które mogłyby spowodować samouszkodzenie albo zagrozić życiu lub zdrowiu innej osoby. W przypadku stawiania oporu lub przejawów agresji funkcjonariusze mogą zastosować przymus bezpośredni w formie przytrzymania lub unieruchomienia, a jeśli osoba doprowadzana jest nietrzeźwa, może być umieszczona w izbie wytrzeźwień do czasu wytrzeźwienia.
Osoba przymusowo leczona z uzależnienia nie może opuszczać terenu zakładu bez zezwolenia jego kierownika. Leczenie powinno trwać tak długo, jak wymaga tego cel, jednak nie dłużej niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia. Na czas leczenia sąd może przydzielić osobie uzależnionej kuratora.
Największy problem z opisaną powyżej procedurą jest taki, że koncepcja leczenia uzależnienia wbrew woli uzależnionego wydaje się terapeutycznie niemożliwa, a co za tym idzie - bezskuteczna. Według ustaleń NIK, jedynie 2 proc. osób zobowiązanych do leczenia odwykowego podejmowała pogłębione formy terapii, a aż 48 proc odbywało leczenie po raz kolejny.
Wreszcie, należy zwrócić uwagę na fakt, że placówki zajmujące się leczeniem uzależnień bazują w procesie leczenia na chęci pacjenta, by wyjść z uzależnienia. Jak wskazują terapeuci, obecność osoby zmuszanej do leczenia może znacząco utrudniać grupowy proces terapeutyczny. Ośrodki odwykowe nie mają charakteru zamkniętego, a pacjent odmawiając leczenia, nie postępuje bezprawnie, co zaznaczył Trybunał Konstytucyjny w wyroku K 43/05.
Najbardziej dojmującym przykładem, świadczącym o nieskuteczności procedury jest często obserwowana praktyka, gdy zobowiązany stawia się na leczenie w terminie, po czym natychmiast z niego rezygnuje. Następnie jest ponownie doprowadzany przez policję do wskazanej placówki i znów rezygnuje. I tak się to może powtarzać przez dwa lata, po czym procedura zobowiązania do leczenia odwykowego może się rozpocząć ponownie.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2277)
Audioriver Festival, pierwszy dzień
Całość rozegrała się na festiwalu Audioriver w Płocku. Audioriver jest dwu i pół dniowym festiwalem muzyki elektronicznej ściągającym ludzi na plażę nad Wisłą od dobrych kilku lat. Jego motto to „Intependent Worlds Festiwal” jednak te „niezależne światy” to głównie techno, drum and bass i ogólnie IDM. Był to nasz pierwszy wyjazd na tego typu festiwal i jako tabula rasa postanowiliśmy poznać to wszystko będąc pod wpływem LSD.
Godzina 22:00 pakuję się do ogródka i zrywam cztery duże i ładnie pachnące czerwone (?) kwiaty. W pobliżu czekają koledzy :D szybko wyskakuję i udaję się w stronę domu by przygotować magiczny wywar, na który długo czekałem.
Paląc wcześniej stopniowo przekraczałem dawki, była to jak dotąd największa ilość wypalona w najkrótszym czasie. Nastawienie na przyjemną, daleką podróż. Sobotni wieczór.
Wydarzenia opisane w raporcie miały miejsce wiele czasu temu i to one skłoniły mnie do założenia konta na neurogroove. Zacząłem opis na hyperrealu pod wątkiem o fazach stulecia i w sumie " czemu by nie zrobić z tego TR". Wahałem się czy o tym pisać ponieważ gdybym nawet stworzył książkę na ten temat nie zdołałbym uchwycić nawet 1/10.000 tamtej fazy. Dlatego opisałem głowie początek.
Doświadczenie – jointy od 1 liceum w dużych ilościach , od 2 roku studiów pełne spektrum psychodeli:) extasy, amfetamina, lsd , kokaina
Chciałem wam opisać absolutny szczyt mojego pędu ku samodestrukcji. Totalne apogeum wygrzania, do którego tej felernej nocy z całą świadomością ja i mój przyjaciel dążyliśmy. Imperatyw był jeden zniszczyć się , nie ważne jak i nie pytajcie po co:).
