Odbywające się w zeszłym tygodniu spotkanie Komisji Narodów Zjednoczonych do Spraw Narkotyków (CND) w Wiedniu stało się polem bitwy w wysiłkach kierowanych przez Stany Zjednoczone do podważenia strategii redukcji szkód, a w szczególności programów wymiany igieł i strzykawek. CND jest ciałem ONZ odpowiedzialnym za kształtowanie polityki narkotykowej oraz tworzenia propozycji działań w zakresie globalnego używania narkotyków. Podczas gdy tegoroczna agenda poświęcona była spowolnieniu rozprzestrzeniania się HIV wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków, jasnym podtekstem stała się walka o rolę redukcji szkód.
Praktyki, które znalazły się pod obstrzałem administracji Busha, są tymi, które nie polegają na represjom skierowanym przeciwko użytkownikom narkotyków, lecz redukują negatywne konsekwencję dla nich i całego społeczeństwa. Podobnie jak sposobem ograniczania chorób przenoszonych drogą płciową i niechcianej ciąży jest dystrybucja kondomów, strategie redukcji szkód dla użytkowników narkotyków stosują wymianę igieł i strzykawek, bezpieczne pomieszczenia higieniczne do przyjmowania iniekcyjnie narkotyków i programy substytucji i dystrybucji narkotyków. Spotkanie w Wiedniu sprzeciwiło się próbom Stanów Zjednoczonych zaatakowania redukcji szkód i ich praktykantów, próby te dowodzone były przez cara narkotykowego USA Johna Waltersa, wojownika z narkotykami Kongresmana Marka Soudera (R-IN) i Asystenta Sekretarza Stanu ds. Międzynarodowej Polityki Narkotykowej Roberta Charlesa. Zeszłej jesieni Charles spotkał się z szefem Biura ds. Polityki Kontroli Narkotyków ONZ Antonio Mario Costa i wezwał go do usunięcia wszelkich odniesień do redukcji szkód w dokumentach UNODC. Kongresmen Souder używał swojego stanowiska szefa Podkomisji Wymiaru Sprawiedliwości do żądań zbadania możliwości porzucenia finansowania programów redukcji szkód przez Stany Zjednoczone, podczas gdy car Walters używając swojego Biura wszczął nagonkę przeciwko redukcji szkód.
Dwa tygodnie temu, podczas przygotowań do spotkania w Wiedniu, grupa organizacji ds. AIDS, praw człowieka, analityków polityki i badaczy z 56 krajów wezwała komisję do wsparcia wymiany igieł i strzykawek, substytucji opiatów i innych programów redukcji szkód, które dowiodły zmniejszania ryzyka zakażenia HIV. List ten był dystrybuowany przez Human Rights Watch, która oskarżyła administrację Busha o wywieranie nacisków na UNODC do zaprzestania programów wymiany igieł i strzykawek. Lecz Walters, nie przejmując się krytyką, pojawił się w Wiedniu, gdzie dał swoje przemówienie w poprzedni poniedziałek. W wyrafinowanym policzku dla redukcji szkód, Walters stwierdził, iż społeczność międzynarodowa nie powinna przyzwalać lub praktykować pogodzenie się z uzależnieniem. W zamian Walters argumentował, iż używanie narkotyków jest zarówno zachowaniem, któremu można zapobiegać, jak i czymś przeciwko czemu możemy interweniować i co możemy powstrzymać . Jeśli chodzi o HIV, najlepszym podejściem jest nie dostarczanie czystych igieł i strzykawek, powiedział Jedyną słuszną drogą prewencji rozpowszechniania się HIV/AIDS przez użytkowników narkotyków, jest wzięcie uzależnionych i zmuszenie ich do jego porzucenia. Kontynuowane używanie narkotyków jest fundamentalną przyczyną chorób przenoszonych przez krew. Walters odrzucił idee, że opozycja do wymiany igieł i strzykawek jest uciszaniem wysiłków powstrzymania kolejnego globalnego kryzysu rozpowszechniania się HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych przez krew, takich jak żółtaczka C . Odpowiedział także na krytykę Międzynarodowych Konwencji Narkotykowych ONZ, podstawy prawnej dla globalnej prohibicji, którą agencje ONZ odczytują jako zabraniającą aktywności redukcji szkód takich jak pomieszczenia higieniczne czy terapia substytucji opatów. To złe oskarżenia. Konwencje (sprzeciwiające się tym programom) są bastionem przeciwko tragedii dla zdrowia publicznego jakim są choroby przenoszone przez krew, a także tragedii zdrowia publicznego jakie stwarza używania narkotyków i uzależnienie , powiedział Walters.
Lecz mimo, iż szef UNODC Costa uległ zeszłej jesieni naciskom USA do wyrzucenia wszelkich odniesień do redukcji szkód, dał jednak co najmniej retoryczne wsparcie dla redukcji szkód i programów wymiany igieł i strzykawek w swoim przemówieniu wygłoszonym w poniedziałek. Wymiana igieł i strzykawek jest właściwa tak długo jak długo jest częścią wszechstronnej strategii zwalczania ogólnego problemu narkotykowego. Nie możemy odmawiać tym uzależnionym jakichkolwiek możliwości uniknięcia zakażenia HIV , stwierdził Costa. Costa mógł zmienić swoje zdanie z powodu niemalże jednomyślnego wsparcia praktyk redukcji szkód przez kraje uczestniczące w spotkaniu. Poza USA, tylko Japonia atakowała redukcję szkód, argumentując w zamian za większymi wysiłkami w stronę stworzenia wolnych od narkotyków społeczeństw.Po przeciwnej stronie w debacie były agencje ONZ i większość międzynarodowej społeczności. Unia Europejska i niektóre jej kraje członkowskie wprost wyrażały swoje wsparcie dla redukcji szkód. Nawet tradycyjnie prohibicyjna Szwecja w pełni poparła oświadczenie UE wspierające redukcję szkód.
Według raportów Węgra Petera Sarosiego z Hungarian Civil Liberties Union i Angielki Andrii Efthimiou-Mordaunt reprezentującej Europejską Koalicję dla Racjonalnych i Efektywnych Polityk Narkotykowych- Australia, Brazylia, Norwegia i Szwajcaria także wsparły redukcję szkód. W przeciwieństwie do zeszłego roku, redukcja szkód została wsparta także przez państwa muzułmańskie i Maroko donosiły o współpracy w tym zakresie. Chiny raportowały, iż niedługo wprowadzą programy substytucji metadonu, a programy wymiany igieł i strzykawek są rozszerzane krok po kroku . UNAIDS, program odpowiedzialny za globalną prewencję HIV/AIDS wsparł dostęp do sterylnych igieł i strzykawek oraz kondomów jako część kompleksowego podejścia do HIV. Światowa Organizacja Zdrowia, która niedawno opublikowała nowy raport dowodzący, iż wymiana igieł i strzykawek jest efektywnym sposobem prewencji HIV, wezwała do przyśpieszania wprowadzania sześciu sposobów w krajach gdzie panuje epidemia HIV wśród iniekcyjnych użytkowników narkotyków, to jest: wymiany igieł i strzykawek, terapii substytucyjnej, testowania na obecność HIV i konsultacji, edukacji, usług prewencji transmisji drogą płciową (włączając dystrybucję kondomów) oraz szczepionek HCV.
Lecz mimo, iż wygląda na to, że redukcja szkód wygrywa debatę, dyrektor UNODC Costa nie mógł się powstrzymać od ataków lobby pro-narkotykowego , jak nazwał krytyków prohibicji i Konwencji ONZ. Krytycy ci tworzą fałszywe rozdzielenie między kontrolą narkotyków i kontrolą przestępczości , stwierdził, w szczególności argument, że używanie narkotyków jest sprawą wyboru, a legalizacja narkotyków może zahamować zorganizowaną przestępczość. Pomimo oporu USA i wysiłków zaatakowania redukcji szkód, europejscy reformatorzy nie byli zadziwieni zeszłotygodniową sesją. Jak zwykle, spotkanie CND służy utrzymaniu wrażenia, iż panuje totalny konsensus pomiędzy rządami, że Konwencje ONZ są nietykalne, i że każdy myśli w ten sam sposób o globalnym wysiłku likwidacji popytu i podaży na narkotyki , powiedział koordynator ENCOD Joep Oomen.
"W międzyczasie, rośnie niepokój pomiędzy rządami wdrażającymi redukcję szkód w związku z wysiłkami USA i ONZ zdyskredytowania tej strategii. To uczucie jest wzmacniane przez komentarze Organizacji Pozarządowych i międzynarodowych ekspertów takich jak WHO i UNAIDS , powiedział dla DRCNet. Dysputę na temat języka redukcji szkód skomentował Oomen w następujący sposób: wygląda jakby Costa był posłuszny woli USA, lecz poczuł także presję ze strony innych agencji ONZ dla utrzymania wymiany igieł i strzykawek. Ciągle mamy długą drogę przed sobą zanim oczekiwać możemy znaczącej debaty w CND - przynajmniej tej publicznej - na temat fundamentalnego kursu polityk narkotykowych."
