Illinois: wpływ rekreacyjnej marihuany na roszczenia o odszkodowanie

Od 1 stycznia 2020 r. spożycie i sprzedaż marihuany do celów niemedycznych stało się legalne w stanie Illinois. Illinois był jedenastym stanem w kraju, który zalegalizował rekreacyjną marihuanę. Prawo zezwala wszystkim dorosłym w Illinois w wieku dwudziestu jeden lat i starszych, na posiadanie do 30 gramów kwiatu konopi („cannabis flower”) lub do 500 miligramów THC w przypadku produktów zawierających konopie („cannabis-infused products”). Oprócz ograniczeń dotyczących ilości, jaką osoba może posiadać, istnieją wyraźne ograniczenia dotyczące tego, gdzie można ją spożywać. Każda osoba lub firma może zakazać używania marihuany na terenie prywatnym. Spożycie rekreacyjnej marihuany jest również szczególnie zabronione:

• W każdym miejscu publicznym, takim jak ulice lub parki;
• W pojeździe silnikowym (np. samochód, autobus) („motor vehicle”);
• Na terenie szkoły, z wyjątkiem użytkowników medycznych;
• W pobliżu osoby poniżej dwudziestego pierwszego roku życia; lub,
• W pobliżu dyżurującego kierowcy autobusu szkolnego, policjanta, strażaka lub funkcjonariusza więziennego.

Jak stwierdzono powyżej, pracodawcy mogą zdecydować o utrzymaniu ‘miejsca pracy wolnego od narkotyków’ i zakazać wszystkim swoim pracownikom używania marihuany medycznej oraz rekreacyjnej. W związku z tym, pod warunkiem, że jest to stosowane w sposób niedyskryminacyjny („nondiscriminatory”), pracodawcy mogą wymagać od pracownika poddania się testowi na obecność narkotyków („drug test”) po wypadku przy pracy. Jeżeli pracownik będzie miał pozytywny wynik testu na obecność narkotyków lub odmówi wykonania testu na obecność narkotyków w następstwie wypadku przy pracy, istnieje wzruszalne domniemanie („rebuttable presumption”), że pracownik był nietrzeźwy („intoxicated”), a nietrzeźwość była bezpośrednią przyczyną urazu („proximate cause of the Injury”).

Czy po pozytywnym wyniku testu na obecność narkotyków pracownik nadal może dochodzić odszkodowania?

Prostą odpowiedzią jest tak. Jeśli jednak po wypadku przy pracy pracownik uzyska pozytywny wynik testu na obecność narkotyków, pracodawca prawdopodobnie odrzuci roszczenie pracownika o świadczenia na mocy ustawy o odszkodowania dla pracowników stanu Illinois („Illinois Workers’ Compensation Act”). Ustawa ta stwierdza, że istnieje wzruszalne domniemanie („rebuttable presumption”), które oznacza, że pracownik może przedstawić dowody obalające domniemanie, że był nietrzeźwy („intoxicated”) w momencie wypadku przy pracy. Dlatego nawet z pozytywnym wynikiem testu na obecność narkotyków pracownik może nadal dochodzić odszkodowania.

Dowody, które będą wymagane do obalenia domniemania, są w każdym przypadku inne. Oto kilka przykładów pytań, które należy zadać, aby ustalić, jak mocna jest pozycja pracodawcy a propos rzekomej nietrzeźwości („intoxication”) pracownika:

• O której godzinie zdarzył się wypadek podczas dnia pracy?
• Czy pracownik pracował z kimś przed wypadkiem lub w czasie wypadku?
• Jakie zadania pracownik był w stanie wykonać przed wypadkiem przy pracy, jeśli w ogóle?
• Czy przed wypadkiem pracownik prowadził jakieś rozmowy lub interakcje z przełożonym(i)?
• Jaki jest poziom stężenia pozytywnego wyniku testu narkotykowego?

Dowody te należy zebrać na początku roszczenia. Zalecane jest, aby natychmiast po wypadku przy pracy skontaktować się z doświadczonym adwokatem.

Czy pracodawca może zwolnić pracownika po pozytywnym wyniku testu na obecność narkotyków?

Tak, ale to nie wyklucza automatycznie roszczenia odszkodowawczego pracownika („Workers’ Compensation Claim”). Jeśli pracodawca ma obowiązujące zasady lub polisy („policies”) i może wykazać, że zasady te są stosowane w sposób niedyskryminujący, pracodawca może zwolnić („terminate”) pracownika za nieprzestrzeganie zasad zerowej tolerancji („zero tolerance policies”) lub zasad miejsca pracy wolnego od narkotyków. Nawet jeśli pracownik zostanie zwolniony po wypadku w pracy z powodu pozytywnego wyniku testu na obecność narkotyków, nadal może mieć prawo do świadczeń („benefits”) z tytułu odszkodowania dla pracowników („Workers’ Compensation”), w tym utraconych zarobków („lost wages”) i świadczeń medycznych („medical benefits”).