Tani i silnie uzależniający syntetyczny narkotyk zalał rynki w Liberii, Gwinei, Gwinei Bissau i Gambii. Według raportu Global Initiative against Transnational Organized Crime (GI-TOC), pochodzący z Sierra Leone kush szybko rozprzestrzenia się w Afryce Zachodniej.
Narkotyk po raz pierwszy pojawił się w Sierra Leone w 2016 roku i sieje tam spustoszenie od 2020 roku. Ten silnie uzależniający i tani narkotyk, kosztujący mniej niż 1 dolara za dawkę, stał się bardziej popularny niż marihuana. Stanowi on tak duże zagrożenie dla zdrowia, że w kwietniu 2024 r. rząd ogłosił stan wyjątkowy.
- Nasz kraj stoi w obliczu egzystencjalnego zagrożenia ze strony niszczycielskiego wpływu narkotyków i nadużywania substancji, w szczególności niszczycielskiego syntetycznego narkotyku znanego jako kush. Pogorszenie się stanu zdrowia i alarmująca śmiertelność naszych młodych ludzi z powodu uzależniającego używania jest już nie do przyjęcia - powiedział wówczas prezydent Julius Maada Bio.
Od 2020 r. jedyny szpital psychiatryczny w kraju odnotował wzrost aż o 4000% liczby osób przyjętych z powodu uzależnienia od narkotyków. „Obecna skala rynku, szybkość, z jaką rozwija się on w Sierra Leone i poza nim, oraz jego wpływ na zdrowie publiczne są bezprecedensowe. Szacuje się, że kush jest jednym z kilku syntetycznych narkotyków, które przeniknęły na zachodnioafrykański rynek narkotykowy, a trend ten prawdopodobnie przyspieszy” - czytamy w raporcie opublikowanym 25 lutego przez GI-TOC, międzynarodową organizację pozarządową z siedzibą w Genewie, oraz Clingendael Institute, holenderski think tank.
Rozwiń Raport, zlecony przez Krajową Agencję Regulacji Narkotyków Sierra Leone w celu zrekompensowania braku dostępnych informacji na temat tego nowego narkotyku, przedstawia szczegółowy obraz jego składników, dynamiki handlu i sieci dystrybucji. Jednym z kluczowych punktów raportu jest wzrost rynku nielegalnych narkotyków w subregionie. Od 2021 r. kush przeniknął do Liberii, Gwinei, Gwinei Bissau i Gambii i zaczął wkraczać do Ghany i Senegalu, gdzie w 2024 r. władze dokonały kilku konfiskat.
- To silnie uzależniający narkotyk, który bardzo szybko wywołuje „haj”, głęboki letarg, który szybko znika i wywołuje bardzo silne uczucie odstawienia - mówi dyrektor ds. zdrowia psychicznego w Sierra Leone, Ansu Konneh. Konneh prowadzi jedyne w kraju centrum detoksykacji. Otwarty w styczniu 2024 r., przyjął już ponad 300 pacjentów. Chociaż kush przeniknął do slumsów Freetown, nie oszczędza żadnej kategorii społeczno-ekonomicznej i jest spożywany wszędzie w Sierra Leone. - Kush wpływa na wszystkich. Mieliśmy ludzi z dobrą pracą, bankierów i prawników, którzy stracili pracę z powodu konsumpcji. Dziewczęta są często wykorzystywane. Uzależnieni są gotowi ukraść wszystko i sprzedać za grosze, byle tylko kupić dawkę – mówi Konneh.
Rozwiń Kilka próbek kush, przeanalizowanych w Sierra Leone i Gwinei w ramach raportu GI-TOC, ujawniło dwa psychoaktywne składniki. Nitazeny, silne i niebezpieczne syntetyczne opioidy do 25 razy silniejsze niż fentanyl, oraz MDMB-en-6PINACA, kannabinoid. Raport ujawnia, że składniki potrzebne do stworzenia narkotyku są importowane z Wielkiej Brytanii, Holandii i Chin, szacując, że narkotyk podróżuje nie tylko drogą morską, ale także pocztą.
Naukowcy uważają, że nitazen jest główną przyczyną śmierci w wyniku przedawkowania. Zagrożenia dla zdrowia są liczne, w tym pojawienie się ran na ciele, swędzenie, wrzody żołądka, uduszenie, zator i infekcje płuc. - Są one potęgowane przez wpływ narkotyku na zdrowie psychiczne użytkowników - mówi Konneh. „Nie dbają o siebie, nie myją się i łatwo chorują. Ich układ odpornościowy zawodzi, a narządy mogą przestać działać”.
W Sierra Leone władze musiały zorganizować awaryjne kremacje od 2022 roku, aby poradzić sobie ze wzrostem liczby zgonów związanych z kush, które wywarły nadmierną presję na kostnice w kraju. „Od tego czasu ciała były pozostawiane na ulicy i odbierane przez władze we wczesnych godzinach porannych” - czytamy w raporcie.
Kush wszedł na rynek gwinejski w 2019 r. drogą morską: został rozładowany bezpośrednio na przystaniach w Konakry, które przyjmują łodzie z Sierra Leone, i jest obecnie dostępny w całym kraju. Szacuje się, że w Gwinei zażywanie narkotyków spowodowało 35 zgonów w 2023 r. i 18 w 2024 r. - Liczby te znacznie odbiegają od rzeczywistości, mówi specjalista ds. uzależnień dr Thierno Ba. - Ta substancja zabija i stało się to narodowym problemem, ale nie mamy żadnych wiarygodnych statystyk, poza tymi, które przychodzą do nas bezpośrednio ze szpitali. Jest o wiele więcej zgonów, które nie są rejestrowane - mówi Bah.
Przemyt może rozwijać się łatwiej, ponieważ narkotyk jest obecnie syntetyzowany lokalnie w Sierra Leone. Współautorka raportu, Lucia Bird, ostrzega, że produkcja ta może rozprzestrzenić się na inne kraje. „Otwarcie nowych laboratoriów syntezy, z przyuczonymi chemikami, którzy nie wiedzą, jak dozować składniki i mogą popełniać błędy, jest bardzo niebezpiecznym okresem, który może wiązać się z poważnym zagrożeniem dla zdrowia konsumentów”.
Przeżycie miało miejsce na domówce u kolegi, chcieliśmy doświadczyć czegoś niezwykłego, bo był to nasz pierwszy raz n2o z mdma, muzyka grająca z głośnika i odgłosy rozmawiających osób
Sytuacja, o której piszę wydarzyła się wczoraj na domówce u znajomego. Około godziny 18.40 połknąłem całą tabletke maybach 170mg mdma. Miałem już doświadczenie z tą substancją tak samo jak z n2o, ale takich efektów nigdy bym się nie spodziewał. Następnie spaliłem nabicie z waporyzatora, było około godziny 19.45 i mdma zaczęło już dawać o sobie znaki.
Dobre towarzystwo, miejscówka spokojna, nastawienie pozytywne, tylko zmęczenie lekkie, bo spałem ledwie 6 godzin.
A więc tak- siedzę teraz tak spizdgany, jak nigdy. Tylko cudem udaje mi się nie popaść w obłęd. Tylko skupienie na czymś uwagi choć przez chwilę mnie koi. Strach i panika w obliczu tego wszystkiego, co nas tworzy.
W obliczu nowego oblicza otoczenia i mnie samego.
Nie pamiętam nawet swojego pierwszego razu z tą substancją. Naprawdę. Zaczęło się od tego, że popalałam od czasu do czasu w lufce. W pewnym momencie miałam całe poparzone usta, bo jedna, dwie, czy pięć lufek nie wystarczało żeby się upalić. Przerzuciłam się na bongo. Dym był przyjemniejszy. Wmawiałam sobie, że palę tylko dlatego, że lubię jego wygląd. Jestem osobą widzącą piękno w totalnie małych rzeczach. Głównie to pomagają dostrzec mi narkotyki. Nigdy wcześniej nie sądziłam, że będę w stanie zachwycać się niesamowicie prostymi rzeczami, które ludzie mijają obojętnie.
