„WPŁYW EKSTRAKTU Z ZIELONEJ HERBATY NA WARTOŚCI
CIŚNIENIA TĘTNICZEGO I WYBRANE PARAMETRY
METABOLICZNE W MODELU EKSPERYMENTALNYM
NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO”
Rozprawa doktorska
Promotor: dr hab. n. med. Paweł Bogdański
Poznań 2015

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/public ... ion/373794

6.3. Mechanizm działania i leczniczy potencjał katechin
Katechiny to substancje, które pełnią w organizmie wiele istotnych funkcji
biologicznych. Przeprowadzono i opublikowano wiele badań potwierdzających ich
ochronne działanie na komórki oraz skuteczną kontrolę i zwalczanie wielu chorób.
Pozytywne efekty działania katechin wykazano m.in. w profilaktyce jak i leczeniu
chorób układu sercowo-naczyniowego (w obniżaniu ryzyka zawału serca oraz rozwoju
miażdżycy), cukrzycy typu 2 (w obniżaniu stężenia glukozy oraz insuliny), otyłości (w
regulowaniu masy ciała oraz masy tkanki tłuszczowej), osteoporozy (we wpływie na
gęstość kości) oraz nowotworów tj. rak szyjki macicy, piersi, prostaty, trzustki czy płuc
(w stymulowaniu apoptozy w komórkach nowotworowych) (84) (85). Ponadto
katechiny wykazują działanie przeciwwirusowe chroniąc organizm przed grypą oraz
przeciwbakteryjne poprzez zapobieganie rozwojowi próchnicy (77).
Szerokie spektrum właściwości biologicznych katechin tłumaczy się ich wysoką
aktywnością przeciwutleniającą. Mechanizm działania przeciwutleniającego katechin
opiera się na właściwościach redukujących polegających na zmniejszeniu ilości
powstających reaktywnych form tlenu poprzez chelatowanie metali przejściowych i
regenerację innych przeciwutleniaczy tj. β-karoten czy α-tokoferol lub bezpośrednim
unieczynnieniu reaktywnych form tlenu i azotu (86) (87) (88). Do innych
mechanizmów działania katechin zaliczyć można także inhibicję enzymów pro-
utleniających (tj. eNOS, lipooksygenaza 2), indukcję ekspresji genów kodujących
enzymy I i II fazy biotransformacji (S-transferaza glutationowa), hamowanie aktywacji
czynników transkrypcyjnych (transkrypcyjnego NF-κB (ang. nuclear factor kappa B))
oraz pełnienie funkcji cząsteczek sygnalizujących poprzez interakcje z kinazami
aktywowanymi mitogenami (ang. mitogen activeted protein kinases; MAPK) (89) (90).
Katechiny są najbardziej skutecznymi przeciwutleniaczami spośród związków
polifenolowych i witamin przeciwutleniających. Wynika to w dużym stopniu z ich
budowy chemicznej i środowiska w którym działają. Budowa chemiczna katechin
warunkuje zdolność do łatwego oddawania atomu wodoru lub elektronów. W wyniku
reakcji z rodnikami powstają stabilne rodniki fenoksylowe oraz formy nierodnikowe.
Ważnymi elementami strukturalnymi decydującymi o sile właściwości
przeciwutleniających katechin jest liczba podstawników hydroksylowych oraz obecność
charakterystycznego ugrupowania w cząsteczce. Stwierdzono, że im większa liczba podstawników hydroksylowych w cząsteczce, tym niższy potencjał utleniania i tym
wyższa aktywność przeciwutleniająca katechin. Z kolei udział charakterystycznego
ugrupowania w całkowitej aktywności przeciwutleniającej można uszeregować według
kolejności: reszta kwasu galusowego, grupa pyrogalolowa oraz grupa katecholowa (91)
(92). Najwyższą aktywnością przeciwutleniającą wśród katechin charakteryzują się
galusany – z resztą kwasu galusowego, przy czym najbardziej skutecznym
przeciwutleniaczem jest galusan epigalokatechiny, posiadający osiem grup
hydroksylowych w cząsteczce (93). Skuteczność przeciwutleniająca katechin zależy nie
tylko od budowy chemicznej, ale determinowana jest również rodzajem środowiska, w
którym działają oraz polarnością cząsteczki. Zaobserwowano m.in., że
przeciwutleniacze polarne i hydrofilowe, jakimi są katechiny, stają się bardziej aktywne
w apolarnym środowisku jednofazowym (np. lipofilowym) (94).
Aktywność przeciwutleniająca herbaty zależy w dużym stopniu od ilości i
jakości związków polifenolowych w niej występujących. Zielona herbata ze względu na
dużą zawartość katechin, stanowiących około 78% frakcji polifenolowej charakteryzuje
się najwyższą aktywnością przeciwutleniającą w teście z użyciem odczynnika DPPH
(1,1-difenylo-2- pikrylohydrazyl) spośród wszystkich rodzajów herbat (95). Wraz ze
wzrostem czasu i temperatury parzenia liści rośnie ilość ekstrahowanych do naparu
substancji, a co za tym idzie wzrasta jej aktywność przeciwutleniająca.
Zaobserwowano, że najwyższy potencjał antyoksydacyjny naparu zielonej herbaty
uzyskuje się w wyniku parzenia liści w temperaturze 77-80°C przez około 30 minut,
jednakże w ciągu pierwszych 2-5 minut stopień ekstrakcji składników
przeciwutleniających jest największy (96). Warto zauważyć, że dodanie witaminy C w
ilości od 5 mg do 30 mg na 100 ml naparu zielonej herbaty zwiększa jej całkowitą
aktywność przeciwutleniającą TEAC (ang. trolox-equivalent antioxidant capacity).
Przyczyną tego zjawiska jest regeneracja katechin przez kwas askorbinowy jak również
obniżenie wartości pH rozpuszczalnika, skutkując szybszą migracją katechin do
roztworu jak i wzrostem ich stabilności (97).

6.4.4. Nadciśnienie tętnicze
W badaniu przekrojowym na grupie 1507 chińskich dorosłych osób
prowadzonych przez Yanga i wsp. zaobserwowano, że stała, dzienna konsumpcja 120-
599 ml zielonej herbaty przez co najmniej rok zmniejsza ryzyko wystąpienia
nadciśnienia tętniczego o 46 %. Spożywanie więcej niż 600 ml naparu zielonej herbaty
dziennie zmniejszało to ryzyko o 65% (108). Mechanizm hipotensyjnego działania
katechin zielonej herbaty związany jest prawdopodobnie z aktywowaniem eNOS
poprzez zwiększenie jej fosforylacji, czego efektem jest spadek ciśnienia tętniczego
(109).

Ciekawe jak działa nieregularne spożywanie herbaty przy istniejącym już nadciśnieniu.

Ciekawe, mi zielona herbata podnosi ciśnienie. Piszczy mi w uszach jak wypije za mocną.
W ogóle to szukam od dłuższego czasu czegoś na pisk w uszach, nic nie pomaga.

Na pewno musisz uważać na kofeine zawarta w zielonej herbacie i patrzyć ile czasu parzysz.
Im dłużej parzysz tym przeważa działanie relaksujące.
na pewno tez trzeba uważac na wypłukiwanie soli i potasu (działanie diuretyczne kofeiny).
Antagonisty NMDA lub GABA-ergiki. Kiedys testowano w tej materii tauryne a niektórzy rozpisywali sie o cysteinie.