(Terminy "pozycja para", "pozycja 4" i "pozycja czwarta" są w artykule używane zamiennie - oznaczają tę samą pozycję.)

Szczury laboratoryjne zostały pozbawione większości zapasów neuronalnej serotoniny, a następnie podano im jedną z najsilniejszych substancji typu SRA - para-chloroamfetaminę (PCA). Skoro szczury miały mniej zapasów, to mniej serotoniny zostało uwolnione w wyniku podania PCA. Efekt? Receptory odniosły znacznie mniejsze szkody^[1]. Gdyby odpowiadał za neurotoksyczność metabolit PCA, zawierający w sobie atom z grupy halogenów (chlor, brom, jod), to zniszczenia powstałyby niezależnie od ilości uwolnionej serotoniny.

Co więcej, podobny do PCA mechanizm degeneracji występuje wskutek użycia 4-metyloamfetaminy^[2]. 4-MA nie jest para-halogenową amfetaminą, gdyż nie ma chloru/bromu/jodu w strukturze. Ma zatem całkiem odmienne metabolity, a proces powstawania szkód jest identyczny. Wniosek?
Neurotoksyczność podstawionych w pozycji czwartej pochodnych amfetaminy (w tym beta-ketonów) jest wprost proporcjonalna do wielkości wywoływanej przez nie 'fali' serotoniny.

Ten sam podstawnik - 4-metyl - posiada także mefedron, który jest od 4-MA znacznie mniej neurotoksyczny przy jednorazowym użyciu (nie mówimy o ciągach). Stąd, na zasadzie enumeracji 4-metylo-pochodnych i 4-halogeno-pochodnych wywnioskować można ogólną regułę, iż gdy porównamy neurotoksyczność ketonu i amfetaminy o takim samym podstawniku w pozycji para-, to keton okaże się znacznie mniej szkodliwy.
Para-bromoamfetamina jest jeszcze silniejsza od para-chloroamfetaminy, więc brefedron (4-bromo-MC) powinien być silniejszy od klefedronu (4-chloro-MC). Klefedronu nikt nigdy nie widział, co suponuje, że jest ledwo (albo wcale nie) aktywny. Wygląda zatem na to, że ze wszystkich para-halogenowych beta-ketonów tylko brefedron jest wystarczająco aktywny, a takie stwierdzenie samo nasuwa myśl, że jego "fala serotoniny" i jej neurotoksyczne efekty zbyt wielkie nie są.

Zaznaczam jednak, że to tylko teoria, a ludzki układ nerwowy lubi płatać figle.


Przypisy:
[list=1][*]U.V. Berger, R. Grzannaa, M.E. Molliver. The neurotoxic effects of p-chloroamphetamine in rat brain are blocked by prior depletion of serotonin. Brain Research 1992, Vol.578, Is.1-2, 177-185. doi:10.1016/0006-8993(92)90246-6
[*]D.L. Comminsa, K.J. Axta, G. Vosmera, L.S. Seiden. Endogenously produced 5,6-dihydroxytryptamine may mediate the neurotoxic effects of para-chloroamphetamine. Brain Research 1987, Vol.419, Is.1-2, 253-261. doi:10.1016/0006-8993(92)90246-6[/list]