Eter etylowy ( synonimy:eter dietylowy, eter siarkowy, eter pro narcosi, tlenek dwuetylenu, (C₂H₅)₂O )

[ external image ][ external image ]

Bezbarwna ciecz o swoistym zapachu, temp. wrzenia 34,6 C, bardzo łatwo zapalna, pary eteru tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pary eteru są cięższe 2,5 razy od powietrza wiec mają tendencje do spływania na dól i pełzania po podłodze. Należy o tym pamiętając podczas pracy z eterem gdyż jego opary mogą ulec zapłonowi od oddalonego źródła ognia "pełznąć" po podłodze. Podczas przechowywania eteru w obecności powietrza powstają nadtlenki które są silnie wybuchowe. Nadtlenki maja wyższą temperaturę wrzenia niż eter i ulegają zatężeniu podczas odparowywania czy destylacji eteru i wtedy w wyższych temperaturach może dojść do eksplozji.
W wodzie eter rozpuszcza się w ilości 7,5%. Woda rozpuszcza sie w eterze w ilości 1-1,5%.

Eter powinno sie przechowywać w szczelnych butelkach z ciemnego szkła wypełnionych pod korek żeby zmniejszyć ryzyko tworzenia sie nadtlenków.

Eter można otrzymywać preparatywnie przez odwadnianie alkoholu etylowego stężonym kwasem siarkowym w temp. 130-140 C

Toksykologia eteru.Eter etylowy wchłania się szybko przez drogi oddechowe i błony śluzowe przewodu pokarmowego, ciekły eter wchłania się też przez skórę. Z uwagi na lipofilowy charakter eteru gromadzi się on w tkankach proporcjonalnie do zawartości w nich lipidów ( czyli im więcej dana tkanka zawiera tłuszczu tym więcej będzie tam eteru i tym dłużej będzie on tam przebywał). Eter wykazuje duże powinowactwo do tkanki nerwowej. Po około 30 minutach osiąga on maksymalne stężenie w tkance tłuszczowej z której wydalany jest bardzo powoli przez ponad 8 godzin. Eter jest jedną z nielicznych substancji organicznych która która nie ulega w organizmie żadnym przemianom chemicznym i jest wydalany w postaci niezmienionej w 90% przez płuca a reszta z moczem, dlatego jest on wyraźnie wyczuwany w wydychanym powietrzu nawet przez 10 godzin od momentu jego wprowadzenia do organizmu.

Dynamika wchłaniania par eteru z płuc jest szybka do momentu ustalenia się równowagi dyfuzyjnej ze stężeniem w powietrzu pęcherzykowym Stężenie eteru w mózgu początkowo zwiększa się w takim samym stopniu jak jego stężenie we krwi tętniczej a po kilku minutach dochodzi do jego kumulacji w tkance nerwowej i jego stężenie jest większe niż we krwi.

Eter wykazuje silne działanie narkotyczne, znieczulenie ogólne wywołuje kiedy jego stężenie we krwi przekroczy 100mg/dm³. Eter działa podobnie zarówno podczas wdychania jak i po wypiciu. Początkowo dochodzi do silnego pobudzenia mózgu i rdzenia kręgowego, pobudzenie ruchowe, niezborność ruchowa, pobudzenie psychiczne, rozkojarzenie a następnie zanika świadomość, reakcja na ból, zdolność do świadomego wykonywania ruchów, zdolność do odczuwania wrażeń zmysłowych, zanikają odruchy ścięgniste, skórne i spojówkowe, zmniejsza się napięcie mięśni prążkowanych (czyli szkieletowych) w końcu dochodzi do śpiączki. Do śmierci dochodzi na skutek porażenia ośrodka oddechowego. Statystyki notowały jeden przypadek śmierci podczas medycznego stosowania eteru na 10 000-14 000 narkoz. Czysty eter praktycznie w minimalnym stopniu drażni błony śluzowe ale podczas długiego albo nieprawidłowego przechowywania przy dostępie powietrza i światła mogą powstawać nadtlenki, ketony i aldehydy które są silnymi toksynami komórkowymi i mają działanie drażniące. Inhalacja tak zanieczyszczonym eterem może powodować podrażnienia górnych dróg oddechowych, nieżyty co sprzyja infekcją a jego spożywanie uszkadza wątrobę i nerki.

Zatrucie ostre eterem charakteryzuje się początkowym pobudzeniem które przechodzi w zamroczenie a następnie śpiączkę, spadkiem ciśnienia, zanikiem odruchów a w skrajnych przypadkach porażeniem oddychania. Po wybudzeniu z narkozy mogą pojawiać się nudności. Następstwem zatrucia ostrego mogą być nieżyty oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie nerek, powikłania neurologiczne z zespołem Korsakowa włącznie.

Zatrucia przewlekłe na skutek długotrwałego wdychania małych stężeń par eteru albo na skutek świadomej wielokrotnej intoksykacji (eteromania) objawia sie utratą apetytu, nudnościami, bladością skóry , zaparciami, apatia, bólami głowy. Pojawia się znaczne zmniejszenie tolerancji na alkohol, nieznaczna niedokrwistość ze zmniejszeniem liczby krwinek czerwonych i hemoglobiny oraz retykulocytoza a u kobiet leukopenia z granulocytopenią. ( czyli ogólnie mówiąc zaburzony jest obraz krwi). Często pojawiają się zaburzenia neurologiczne jak zapalenie wielonerwowe oraz psychoza przypominająca zespół Korsakowa. W przypadku eteromani dochodzi często do zmian w nerkach o charakterze zapalenia kłębuszków nerkowych.
Zewnętrznie na skórę eter zasadniczo nie działa drażniąco ale powoduje jej odtłuszczenie co może spowodować jej wysychanie i pękanie.
Najwyższe dopuszczalne stężenie par eteru w środowisku pracy określa się na 300mg/m³. Doustna dawka śmiertelna to ok 30 cm³ ( wg. dostępnej autorowi literatury i podane wielkości mogą być traktowane tylko jako przybliżone o charakterze edukacyjny ).

Zastosowania
Jako rozpuszczalnik, jako odczynnik chemiczny.
Eter był popularnym środkiem do wziewnych znieczuleń chirurgicznych, był w tym celu stosowany
w mieszance z tlenem i dwutlenkiem węgla( dwutlenek węgla zwiększa szybkość oddychania u usypianej osoby ), stężenie eteru wynosiło ok 12-14%.
Zewnętrznie eter bywa stosowany jak środek odkażający w zabiegach chirurgicznych, powoduje on uczucie chłodu na skórze i lekkie znieczulenie miejscowe.
Eter był też składnikiem kilku leków jak krople Hoffmana czy eterowy wyciąg z Kozłka lekarskiego.

Leczenie zatruć.
W przypadku ostrego zatrucia należy natychmiast przerwać inhalacje oparami eteru zapewnić dostęp świeżego powietrza, pobudzać oddychanie, w razie konieczności stosować sztuczne oddychanie. Lekarze stosują leki pobudzające ośrodek oddechowy jak kofeina, kardiazol, kardiamid. Należy też pamiętać że przy zatruciach eterem mogą wystąpić wymioty, tak wiec należy poszkodowanego ułożyć w tzw. pozycji bezpiecznej aby zapobiec zadławieniu sie wymiocinami. (Oczywiście należy jak najprędzej zapewnić fachową pomoc medyczną poszkodowanemu).

Test na obecność nadtlenków.Małą ilosć eteru wstrząsa sie z taka samą ilościa 2% roztworu jodku potasu zawierajacego kilka kropel kwasu solnego , nastepnie dodaje sie odrobine skrobi w przypadku niebieskiego zabarwienia eter zawierał nadtlenki.

---

Dyskusja nt. eteru dietylowego toczy się w innym wątku. - surveilled