34
_____
L-tryptofan
ttum. K. Fabiańczyk
|
||
L-tryptofan aminokwasowy
prekursor serotoniny był używany jako środek
uzupełniający do leków przeciwdepresyjnych oraz jako lek
nasenny. W 1989 r. L-tryptofan i produkty go zawierające
zostały wycofane z użycia z powodu ostrego zespołu
eozynofilii-mialgii, kojarzonego z przyjmowaniem tych
produktów. Objawy zespołu eozynofilii-mialgii obejmują
uczucie znużenia, mialgię, przyśpieszenie oddechu,
napadowy rumień i obrzęki kończyn. Może wystąpić
niewydolność serca i śmierć. Okazało się, że pojawienie
się zespołu było związane z zanieczyszczeniami w jednej z
fabryk. L-tryptofan jest dostępny w Kanadzie i innych
krajach. Naturalnym źródłem tryptofanu, dostępnym w
sklepach ze zdrową żywnością, są wodorosty. Budowę
cząsteczkową tryptofanu przedstawiono na ryc.
34-1.
DZIAŁANIE
FARMAKOLOGICZNE
Przyswajanie L-tryptofanu z
przewodu pokarmowego jest zmienne. Znaczna porcja leku
jest metabolizowana w wątrobie podczas pierwszego
przejścia. Stężenie tego leku w obrębie o.u.n, może być
zwiększone w wyniku przyjmowania go wraz z
niskobiałkowym, bogatym w węglowodany posiłkiem.
Uwolnienie insuliny w odpowiedzi na węglowodany ułatwia
przechodzenie L-tryptofanu przez barierę krew-mózg.
Okres półtrwania tego leku może być bardzo krótki
(1-2 h), dlatego jeżeli nie
używa się go jako środka nasennego, to dawkowanie 4x dz.
jest konieczne do utrzymania jego stężenia w surowicy.
Wywiera działanie przez zwiększenie stężenia serotoniny w
obrębie o.u.n., po tym jak część przyjętej dawki
przenikająca przez barierę krew-mózg jest przekształcana
w serotoninę po uprzednim wychwycie przez neurony
serotoninergiczne.
WSKAZANIA I
ZASTOSOWANIE
L-tryptofan najczęściej jest
stosowany w leczeniu bezsenności, chociaż nie ma na to
zgody FDA. Dawki od 1 do 15 g przyjmowane przed
zaśnięciem działają silnie nasennie u większości osób.
Czy działanie nasenne utrzymuje się podczas długotrwałego
leczenia, nie jest pewne. Działanie w dniu następnym nie
powoduje zaburzeń wzrokowo-przestrzennych, poznawczych
ani pamięciowych. Małe dawki nie powodują zmian wzorca
EEG w czasie snu innych niż wcześniejsze wystąpienie snu;
duże dawki są związane ze zwiększeniem ilości snu
wolnofalowego. L-tryptofan był dodawany do trój- i
czteropierścieniowych leków przeciwdepresyjnych w
przypadkach depresji lekoopornej. Częściej jednak w
takiej sytuacji zleca się lit lub trójjodotyroninę.
L-tryptofan łączono też z litem w przypadkach częściowej
remisji choroby afektywnej dwubiegunowej po samym
licie.
|
||
![]() |
||
Ryc. 34-1. Budowa cząsteczkowa
L-tryptofanu
|
||
198 Farmakoterapia w zaburzeniach
psychicznych
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE
Poza opisanym wcześniej zespołem
mialgii-eozynofilii umiarkowane dawki L-tryptofanu są
dobrze tolerowane przez większość pacjentów. Jedynym
istotnym działaniem ubocznym są nudności, czasami
porównywane z nudnościami w czasie ciąży. L-tryptofan
może działać hepatotoksycznie.
INTERAKCJE
L-tryptofan nie powinien być
podawany łącznie ze swoistymi inhibitorami wychwytu
serotoniny i inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO).
Połączenia te powodują biegunkę, bezsenność, nudności,
bóle głowy, dreszcze, pobudzenie i upośledzenie
koncentracji uwagi. Objawy są spowodowane nadmiernym
stężeniem serotoniny, wynikającym z działania addycyjnego
tych środków.
Więcej na ten temat z.ob. w:
H.I. Kapłan, B.J. Sadock: Other Pharmacological
Therapies, CTP/VI, rozdz. 32.27, s.
2122-2129.
|
||