27 _____ Lewodopa ttum. K. Fabiańczyk
	L-dopa, znana także jako lewodopa (Larodopa, Dopar), jest działającym pośrednio agonista dopaminy, używanym głównie w leczeniu polekowych zespołów pozapiramidowych, takich jak parkinsonizm. Budowa cząsteczkowa L-dopy jest przedstawiona na ryc. 27-1. DZIAŁANIE FARMAKOLOGICZNE Farmakokinetyka L-dopa jest szybko wchłaniana po podaniu doustnym; po 30 min do 2 h jej stężenie w surowicy osiąga szczyt. Okres półtrwania wynosi 1 -3 h. Wchłanianie L-dopy może być znacznie zmniej­szone przez zmiany w pH żołądka i po posiłkach. L-dopa jest prawie w całości dekarboksylowana obwodowo przez dekarboksylazę 1-aminokwasów. Dopamina dekarboksylowana postać lewo-dopy jest farmakologicznie aktywna, lecz nie przenika bariery krewmózg. trategia łączenia L-dopy z obwodowym inhibitorem dekarboksylazy L-dopy, takim jak karbidopa, powoduje bar­dziej efektywny transport dopy do o.u.n. Dostępna kombinacja L-dopy i karbidopy to Sinemet. Dopamina jest szybko i całkowicie metabolizowana głównie do kwasu homowanilinowego, wydalanego w moczu. Farmakodynamika L-dopa, przekształcona w dopaminę, uzupełnia opróżnione zapasy endogennej dopaminy. WSKAZANIA L-dopa nie jest stosowana w terapii zaburzeń psychicznych, ale jest przydatna w leczeniu poneuroleptycznych objawów i zespołów pozapiramidowych, takich jak parkinsonizm, ostra akatyzja i choreoatetotyczne drżenie okolicy ust (tzw. zespół króliczkowy). L-dopa łagodzi objawy zespołu niespokojnych nóg. WSKAZÓWKI KLINICZNE W połączeniu z obwodowym inhibitorem dekarboksylazy karbidopa L-dopa jest lekiem z wyboru w leczeniu idiopatycznego parkinsonizmu. Podaje się ją doustnie z posiłkami. Dawki początkowe 100 mg 3xdz. mogą być zwiększane do czasu uzyskania poprawy. Niekiedy,
	Ryc. 27-1. Budowa cząsteczkowa L-dopy

	168 Farmakoterapia w zaburzeniach psychicznych zwłaszcza podczas leczenia wysokimi dawkami, występują objawy niepożądane pod postacią hiperkinez (w postaci ruchów atetotycznych lub dystonii). Szczególnie po długotrwałej terapii okresy bradykinezji mogą się przeplatać z okresami sprawnego poruszania się lub hiperkinez. Staranne dawkowanie L-dopy, unikanie przyjmowania białka podczas dnia czy dodanie bezpośred­niego agonisty receptorów dopaminowych bromokryptyny (Parlodelu) może zmniejszyć objawy zespołu. Parkinsonizm oporny na terapię L-dopą może się okazać wrażliwy na leczenie małymi dawkami bromokryptyny (2,5-30 mg). L-dopa jest dostępna w tabletkach po 100 mg, 250 mg i 500 mg. Na jej działanie szczególnie wrażliwe są osoby w podeszłym wieku. Działania tego leku nie badano u dzieci. DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Objawy uboczne w czasie terapii L-dopą są częste. Większość działań ubocznych jest związanych z wielkością dawki lub odstawieniem leku. We wczesnej fazie leczenia obserwuje się nudności, wymioty i zaburzenia rytmu serca. Podczas przewlekłego leczenia niekiedy pojawiają się ruchy mimowolne i zaburzenia psychiczne. L-dopa może nasilić lub wywoływać objawy psychotyczne. U ok. 12% pacjentów leczonych tym lekiem występuje mania. Może on spowodować podciśnienie Ortostatyczne. Donoszono, że nagłe odstawienie L-dopy powodowało objawy podobne do ostrego zespołu poneuroleptycznego, szczególnie jeśli pacjent jednocześnie przyjmował antagonistę receptorów dopaminowych, np. preparat fenotiazynowy czy haloperydol (Haldol). L-dopy nie powinno się podawać w czasie ciąży. Lek hamuje laktację i może być wydzielany w mleku. INTERAKCJE Leki blokujące receptory dopaminowe typu 2 (D2) np. fenotiazyny, haloperydol i inne leki przeciwpsychotyczne - - znoszą efekt terapeutyczny L-dopy. Jednoczesne użycie trójpierś­cieniowych leków przeciwdepresyjnych i L-dopy może spowodować sztywność mięśni, pobudze­nie i drżenie, niekiedy jednak obserwuje się poprawę w zakresie wykonywania ruchów dowolnych. Ten efekt prawdopodobnie jest spowodowany właściwościami antycholinergicznymi leków trójpierścieniowych. L-dopa może potencjalizować działanie hipotensyjne diuretyków i środków antyhipertensyjnych. Nie powinno się jej stosować w połączeniu z inhibitorami monoaminook­sydazy (IMAO). Terapię IMAO należy przerwać przynajmniej na dwa tygodnie przed podaniem L-dopy. Benzodiazepiny, fenytoina i pirydoksyna (wit. B6) osłabiają działanie terapeutyczne L-dopy, selegilina je wzmaga.
	Więcej na ten temat zob. w: H.I. Kapłan, B.J. Sadock: Other Pharmacological Therapies, CTP/VI, rozdz- 32.27,

Kategorie