zapraszamy wszystkich zainteresowanych rozmnażaniem konopi. Chcesz utrzymać moc swojej odmiany? A może planujesz stworzyć nową? W takim razie ten dział jest dla Ciebie!
ODPOWIEDZ
Posty: 14 • Strona 2 z 2
  • 645 / 3 / 0
Hodowla heterozyjna .

Kojarzenie wsobne i heterozja


W hodowli heterozyjnej wykorzystuje się zjawisko heterozji polegające na tym, że mieszańce między różnymi formami, odmianami lub liniami wykazują często wysoką bujność i plenność. Heterozja jest z reguły tym silniejsza, im bardziej homozygotyczne są krzyżowane komponenty. Dlatego uzyskanie możliwie jak największego efektu heterozji u roślin obcopylnych wymaga w pierwszym etapie doprowadzenia ich do stanu możliwie wysokiej homozygotyczności. W tym celu stosuje się wielokrotne sukcesywne samozapylanie w obrębie obu form rodzicielskich. Przymusowe samozapylanie prowadzi jednak najczęściej u roślin obcopłodnych do depresji wsobnej, która objawia się osłabieniem żywotności. Jakkolwiek wsobność i heterozja stanowią zjawiska diametralnie różne, to jednak ze stanowiska genetyki są one ze sobą ściśle związane.

Skutki kojarzenia wsobnego zostały przez Allarda (1960) uszeregowane i scharakteryzowane w następujący sposób: 1) w pierwszym pokoleniu wsobnym występuje duża liczba form letal-nych i subletalnych; 2) na skutek rozszczepień wyodrębniają się poszczególne linie, które w miarę kontynuowania chowu wsobnego stają się coraz bardziej jednorodne; 3) spadek żywotności i płodności wielu linii jest tak znaczny, że ich dalsza reprodukcja staje się praktycznie niemożliwa; 4) pozostałe linie wykazują zredukowaną żywotność.

Te niekorzystne zjawiska związane z kojarzeniem wsobnym występują u różnych gatunków roślin w niejednakowym nasileniu. Lucerna dużo gorzej znosi samozapłodnienie niż np. kukurydza i już w pokoleniu I3 utrzymują się tylko bardzo nieliczne żywotne linie. Również marchew jest podobnie wrażliwa, jak lucerna. Natomiast u cebuli depresja wsobna nie występuje lub jest bardzo niewielka. Mniejszą lub większą wrażliwość na samozapłodnienie wykazują takie gatunki jak słonecznik, konopie, żyto, niektóre trawy i rośliny dyniowate.

Depresja wsobna była dawniej uważana za bezpośredni skutek kojarzenia krewniaczego. Zakładano, że musi ono zawsze prowadzić do degeneracji. Dopiero po powtórnym odkryciu praw Mendla podjęto badania nad wyjaśnieniem działania kojarzenia krewniaczego ze stanowiska genetyki. Według obecnego stanu wiedzy depresja wsobna powodowana jest przede wszystkim wzrostem homozygotyczności. Populacja roślin obcopłodnych składa się z genetycznie niejednorodnych, heterozygotycznych osobników. Wiele z nich zawiera szkodliwe recesywne geny, których oddziaływanie jest jednak zamaskowane przez ich dominujące, normalne ałlele. Jeżeli przypadkiem nastąpi spotkanie takich szkodliwych alleli, wówczas wyszczepiające się homozygoty z różnego rodzaju defektami zostają wyeliminowane w wyniku naturalnej selekcji. Na skutek przymusowego samozapylenia takie homozygotyczne kombinacje recesywnych alleli występują jednak dużo częściej, co prowadzi do pojawiania się licznych form o obniżonej żywotności lub nieżywotnych. Na skutek samozapylenia, przy swobodnej rekombinacji już w pokoleniu tj: udział genów homozygotycznych wynosi 50% (por. tab. 9), co w przekonywający sposób wyjaśnia przynajmniej część zjawisk depresji wsobnej.

Linie uzyskane w wyniku samozapylenia mogą być w toku hodowli wsobnej selekcjonowane. Systematyczne usuwanie form z defektami prowadzi do uzyskania zdrowych, żywotnych linii wsobnych. U roślin samopylnych taka eliminacja dokonuje się samorzutnie od zamierzchłych czasów w wyniku selekcji naturalnej i dlatego nie występuje u nich depresja wsobna.

U niektórych roślin obcopłodnych, np. u kukurydzy, można w wyniku kojarzenia wsobnego i selekcji uzyskać zdrowe linie wsobne, które jednak wykazują obniżony wigor i plenność. Spadek żywotności jest najsilniejszy we wczesnych pokoleniach wsobnych, później jest coraz wolniejszy i wreszcie po pewnej liczbie pokoleń, zależnej od genotypu formy wyjściowej, żywotność ustala się na pewnym minimalnym poziomie, określanym jako minimum wsobne.

Krzyżowanie linii wsobnych o odrębnych genotypach powoduje niejednokrotnie skokowy wzrost wigoru i plenności w pokoleniu F1. W korzystnych kombinacjach plenność pokolenia F1 może bardzo znacznie przekroczyć poziom form wyjściowych. Shull (1914) zaproponował dla tego zjawiska termin heterozja. Wzrost plenności jest ograniczony tylko do pokolenia FU już w pokoleniu F2 następuje wyraźny spadek plenności, który pogłębia się (aczkolwiek wolniej) również w dalszych pokoleniach. Utrwalenie heterozji jest zatem możliwe tylko u gatunków rozmnażanych wegetatywnie (np. u ziemniaków). Przy wegetatywnym rozmnażaniu wszystkie kolejne pokolenia maja taki sam genotyp, dzieki czemu heterozja uzyskana w geretatywnym pokoleniu F1 zostaje zachowana.

Uzyskiwanie i ocena linii wsobnych

Celem hodowli heterozyjnej jest uzyskanie, w wyniku krzyżowania linii wsobnych, mieszańców FI bardziej wydajnych nie tylko od linii rodzicielskich, ale także od wyjściowych populacji czy odmian. Jednakże linie wsobne o wysokiej wartości kombinacyjnej, dające po skrzyżowaniu takie wysokopienne mieszańce FI, są bardzo nieliczne. Toteż pierwszym etapem hodowli heterozyjnej jest uzyskanie możliwie licznych linii wsobnych i przebadanie ich wartości kombinacyjnej.

Na ogół efekt heterozji jest tym większy, im odleglejsze jest pokrewieństwo krzyżowanych linii. Stopień pokrewieństwa można obecnie testować nowoczesnymi metodami serologicznymi (Kleese i Frey 1964). Istotnym warunkiem powodzenia jest więc rozpoczynanie hodowli wsobnej w obrębie genetycznie niespokrewnionych populacji wyjściowych różnego pochodzenia.

Wytworzenie linii wsobnych rozpoczyna się od wyboru i samozapylenia dużej liczby pojedynczych roślin. Już w pokoleniu li należy rozpocząć ostrą selekcję zarówno w obrębie poszczególnych linii, jak i pomiędzy nimi. Do powtórnego samozapylenia wybiera się najlepsze rośliny pochodzące z najcenniejszych linii. Podobnie postępuje się również w następnych pokoleniach wsobnych. Ważnym kryterium doboru, poza cechami stanowiącymi właściwy cel hodowli, jest płodność, gdyż nawet najlepsze linie są bezużyteczne, jeżeli przy dalszym krzyżowaniu plon nasion mieszańcowych jest zbyt mały.

Liczba kolejnych samozapyleń uzależniona jest przede wszystkim od wrażliwości danego gatunku na kojarzenie wsobne oraz od stopnia heterozygotyczności roślin wyjściowych. Uzyskanie linii czystych (w pełni homozygotycznych) jest praktycznie niemożliwe. Na ogół wystarcza, jeżeli rośliny wchodzące w skład danej linii są w wysokim stopniu morfologicznie wyrównane. W tym stadium można przejść do rozmnażania wybranych linii metodą kojarzenia siostrzanego. W tym celu u gatunków wiatropylnych stosuje się swobodne przekrzyżowanie w obrębie linii przestrzennie odizolowanych. U gatunków owadopylnych konieczne jest stosowanie szklarni kabinowych, klatek pokrytych plastikowymi osłonami lub innych dużych izolatorów, w których podczas kwitnienia umieszcza się zapylające owady.

Najważniejszym elementem hodowli heterozyjnej jest badanie wartości kombinacyjnej linii wsobnych. W celu wytypowania dwu takich linii, dających po skrzyżowaniu najwyższy efekt heterozji, przeprowadza się krzyżowanie dialleliczne wszystkich linii (czyli krzyżowanie we wszystkich możliwych kombinacjach) i następnie porównuje się uzyskane populacje, mieszańcowe pokolenia Fj w doświadczeniu polowym. Liczba skrzyżowań, które trzeba w tym celu przeprowadzić, wynosi n (n— 1) : 2, gdzie n = liczba linii wsobnych. Ponieważ liczba diallelicznych skrzyżowań wzrasta bardzo szybko wraz ze zwiększaniem się liczby linii wsobnych (przy 20 liniach wynosi 190, przy 100 — aż 4950), opisana metoda jest, w wypadku dysponowania dużą liczbą linii wsobnych, praktycznie niewykonalna. Z tego względu stosuje się często selekcję wstępną polegającą na tym, że wszystkie linie wsobne krzyżuje się z jednym i tym samym zapylaczem (najczęściej z wyrównaną odmianą tego samego gatunku) i porównuje się wydajność między potomstwem uzyskanym z poszczególnych linii. W ten sposób liczba kombinacji zredukowana zostaje do n (czyli równa się liczbie krzyżowanych linii wsobnych).

[ external image ]

Metoda ta znana jest pod angielską nazwą testu topcross i pozwala jedynie na ocenę ogólnej wartości kombinacyjnej (ang. generał combining ability) danej linii przy krzyżowaniu z określonym zapylaczem (testerem). Jenkins i Brunson (1932) wykazali, że na podstawie wyników testu topcross można wyeliminować co najmniej 50% linii wsobnych, bez obawy utracenia linii wartościowych.

Po wybraniu linii wsobnych o wysokiej ogólnej wartości kombinacyjnej musi nastąpić wybór linii o najwyższej specyficznej czyli swoistej wartości kombinacyjnej (ang. specific combining ability) przy zastosowaniu opisanej poprzednio metody krzyżowania diallelicznego. Jeżeli na przykład na podstawie wyniku testu topcross dokonano wyboru sześciu linii (A, B, C, D, E i F) to zostają one skrzyżowane we wszystkich możliwych 15 kombinacjach i uzyskane potomstwo pokolenia F! ocenia się w doświadczeniu porównawczym. Jeżeli na przykład najplenniejsze okaże się potomstwo uzyskane ze skrzyżowania linii A X E, można przyjąć, że te właśnie linie wykazują najwyższą swoistą wartość kombinacyjną i stanowią najlepsze komponenty heterozyjnej odmiany mieszańcowej.

Materiał siewny odmiany mieszańcowej stanowią nasiona F1 , zebrane z matecznej linii wsobnej. Płodność linii wsobnych jest jednak najczęściej osłabiona, na skutek czego plon nasion mieszańcowych jest z reguły niski, co bardzo podraża produkcję materiału siewnego Metodą, pozwalającą na pokonanie tej trudności, jest wykorzystanie do produkcji materiału siewnego mieszańca F! między dwoma liniami wsobnymi, zamiast jednej linii wsobnej. W tym celu mieszaniec FI jest krzyżowany z trzecią linią wsobną. Plon nasion może być niekiedy jeszcze wyższy, jeżeli również zapylacz jest heterozyjnym mieszańcem F1. Tak więc istnieją następujące możliwości produkowania heterozyjnego materiału siewnego:

Krzyżowanie pojedyncze (ang. single cross).

Materiał siewny stanowią nasiona, uzyskane w wyniku skrzyżowania dwu linii wsobnych, np. A X B. Przy krzyżowaniu pojedynczym efekt heterozji jest najsilniejszy, jednakże uzyskuje się niewielką ilość nasion, ponieważ linia A jest osłabiona na skutek depresji wsobnej.

Krzyżowanie trzyliniowe (ang. three-way cross).

Najpierw krzyżuje się ze sobą dwie linie wsobne, np. A X B, a otrzymane F: krzyżuje się z trzecią linią, np. C. Dzięki temu komponent mateczny, z którego zbiera się nasiona handlowe, charakteryzuje się większą bujnością. W ten sposób uzyskuje się dużo więcej nasion mieszańcowych, jednakże efekt heterozji zostaje nieco osłabiony.

Krzyżowanie podwójne czyli czteroliniowe

(ang. double cross = four-way cross). Z czterech linii wsobnych formuje się najpierw dwa mieszańce pojedyncze (np. A X B i C X D) i w następnym roku mieszańce te krzyżuje się ze sobą. Zwiększona żywotność obydwu komponentów rodzicielskich gwarantuje obfitą produkcję pyłku i tym samym pewniejsze zapłodnienie, a co za tym idzie — wysoki plon nasion. Efekt heterozji jest jednak w tym wypadku nieco słabszy niż w mieszańcach trzy-liniowych.

Warunkiem powodzenia przy krzyżowaniu podwójnym jest sformowanie obu mieszańców z pojedynczych linii wsobnych o najwyższej swoistej wartości kombinacyjnej oraz zastosowanie schematu krzyżowania, zapewniającego wystąpienie efektu heterozji również u mieszańca podwójnego. Z czterech linii A, B, C i D można uzyskać sześć różnych typów mieszańców pojedynczych (A X B, A X C, A X D, B X C, B x D i C X D), które z kolei można skrzyżować w trzech różnych kombinacjach podwójnych, a mianowicie (A X B) X (C X D) albo (AXC) X (BXD) lub (A X D) X (B x C). Jakkolwiek w krzyżowaniu uczestniczą te same linie, to jednak poszczególne kombinacje mogą różnić się między sobą pod względem plenności. Niezbędne jest zatem określenie w doświadczeniach porównawczych, które kombinacje mieszańcowe są najbardziej plenne.

Testowanie wszystkich możliwych kombinacji w doświadczeniu porównawczym jest szczególnie uciążliwe, ponieważ ich liczba wzrasta szybko z powiększeniem się liczby linii wsobnych, szybciej nawet, niż przy krzyżowaniu pojedynczym. Jeżeli z dwudziestu linii wsobnych można utworzyć 190 różnych mieszańców pojedynczych, to liczba wszystkich możliwych mieszańców podwójnych, zgodnie z wzorem n -(n — 1) • (n — 2) • (n — 3) : 8 wynosi aż 14 535. Z tego powodu poszukiwano uproszczonego sposobu postępowania, który pozwoliłby stosunkowo dokładnie przewidzieć plenność mieszańców podwójnych na podstawie plenności mieszańców pojedynczych.
Włókna azbestowe mogą być komplementarne do nici DNA.
  • 645 / 3 / 0
-> Słownik terminów :

adaptacja
przystosowanie się do określonego środowiska.
- a. fizjologiczna, czyli modyfikacyjna
- a. Genetyczna, stanowiąca wynik ewolucyjnych zmian populacji wskutek doboru najlepiej przystosowanych osobników.

allel
jedna z form konkretnego genu; organizmy eukariotyczne, które zawierają pary chromosomów homologicznych, mają po dwa allele każdego genu w każdej komórce ciała; allele mogą być identyczne lub różne, ale zawsze zajmują tę samą pozycję na chromosomach homologicznych. W puli genowej populacji może występować wiele alleli tego samego genu. W organizmie diploidalnym zazwyczaj występują tylko dwa.

allel letalny
(ang. lethal allele) - allel, który powoduje śmierć organizmu. Allel letalny dominujący wywołuje śmierć homozygot dominujących i heterozygot. Allel letalny recesywny powoduje śmierć homozygot recesywnych.

allele wielokrotne
(ang. multiple alleles) - allele występujące w więcej niż dwóch postaciach; w danym organizmie mogą występować tylko dwa allele, natomiast w puli genowej populacji może być ich wiele.

allogamia
obcozapłodnienie, tj zapłodnienie pyłkiem pochodzącym z kwiatów innej rośliny.

allosomy
(gr. allos - inny, soma - ciało) to inaczej chromosomy płciowe, chromosomy płci lub heterosomy, w odróżnieniu od autosomów.

aneuploidalność
obecność w komórkach danego osobnika ( aneuploida ) zespoły chromosomów, który nie stanowi pełnego zespołu podstawowego ani jego wielokrotności.

apomiksja
rozmnażanie się roślin za pośrednictwem nasion które powstają bez uprzedniego zapłodnienia komórki jajowej.

autogamia
samozapłodnienie, zapłodnienie w wyniku samozapylenia, tj. przeniesienia pyłku na znamię słupka w obrębie tej samej rośliny.

autosomy
(gr. autos - sam, soma - ciało) to wszystkie chromosomy, za wyjątkiem allosomów czyli chromosomów płciowych.

bujnosc mieszańcowa- p. heterozja

chimera
organizm złożony z komórek różnych genetycznie.

chów wsobny
p. hodowla wsobna

chromosomy
struktury jądra komórkowego, każdy z nich zawiera wysoko skondensowaną podwójną helisę DNA związaną z białkami

crossing-over
oddziaływania między dwoma chromosomami homologicznymi, prowadzące do wymiany fragmentów chromosomów (czyli dwuniciowego DNA)

depresja wsobna
spadek bujności i żywotności w wyniku hodowli wsobnej gatunków obcopylnych. Po kilku pokoleniach depresja osiąga poziom, którego nie przekracza mimo dalszej hodowli wsobnej wyprowadzonych lini.

diploid
organizm zawierający w komórkach somatycznych dwa podstawowe zespoły chromosomów 2n =2x

dominacja niezupełna
Dominacja niezupełna uwidacznia się w heterozygocie wtedy, gdy allel dominujący nie maskuje całkowicie allelu recesywnego. Przykład: allel dominujący A determinuje czerwoną barwę kwiatów, a allel recesywny a - białą. W przypadku dominacji zupełnej hetrozygota Aa miałaby kwiaty czerwone. W przypadku dominacji niezupełnej kwiaty będą różowe.

dominacja zupełna
dominacja zupełna występuje wtedy, gdy w heterozygocie z dwóch różnych alleli danego genu ujawnia się tylko jeden. Np.: allel A oznaczający czerwoną barwę kwiatów jest dominujący, a allel a oznaczający białą barwę kwiatów jest recesywny. Heterozygota Aa będzie miała kwiaty czerwone.

dryf genetyczny
Przypadkowe wahania częstości genu zachodzące w małych, izolowanych populacjach, wynikające ze statystyki losowego charakteru przekazywania genów przez rodziców potomstwu. Czynnik ewolucji - eliminując dany gen lub zwiększając jego częstość, hamuje lub przyspiesza procesy selekcji. Dryf genetyczny to zmiana w częstości występowania alleli w populacji. Prowadzi do specjacji, czyli tworzenia nowych gatunków.

dwupienność
wytwarzanie gamet męskich i żeńskich przez różne osobniki.

dzedziczenie pozachromosomowe
d. cytplazmatyczne – przekazywanie cech dziedzicznych za pośrednictwem czynników zlokalizowanych poza chromosomami ( w cytoplaźmie )

dziedziczenie poligeniczne
dzieddziczenie wielogenowe ( p. poligeny )

ekspresja genu
proces wykorzystywania informacji zawartej w genie do produkcji składnika komórki; na ekspresję składają się: transkrypcja genowej sekwencji DNA na RNA oraz dla większości genów, translacja sekwencji RNA do postaci polipeptydu (białka)

F1, F2 itp.
Symbole oznaczające kolejne pokolenia potomne, uzyskane w wyniku swobodnego lub kontrolowanego krzyżowania.

fenotyp
(gr. phainomai - przejawiam; typos - wzór, norma) to ogół dostrzegalnych cech organizmu (wygląd i właściwości), powstałych jako wynik oddziaływania warunków środowiska na właściwości dziedziczne (genotyp) organizmu.

fotoperiodyzm
Uzależnienie przebiegu rozwoju od długości dnia.

frekfencja genów
Częstotliwość z jaka występują w populacji allele danego genu.

gatunek
podstawowa jednostka taksonomiczna w systematyce roślin i zwierząt. Najważniejszym kryterium przynależności osobników do tego samego gatunku jest ich zdolność do wzajemnego krzyżowania się i wydawania płodnego potomstwa.

gen
niegdyś abstrakcyjne pojęcie opisujące jednostkę informacji dziedzicznej, obecnie odcinek DNA lub RNA, który stanowi jednostkę takiej informacji

gen dominujący
to taki gen, który w organizmie, w którego materiale genetycznym się znajdzie, na pewno wykształci (przynajmniej częściowo) reprezentowaną cechę.

gen recesywny
to gen (allel), którego działanie przejawia się jedynie w organizmie homozygotycznym.

geny komplementarne
dwa lub więcej geny niealleliczne współdziałające w determinacji jednej i tej samej cechy fenotypowej.

geny kumulatywne
inaczej g. Polimeryczne, poligeny -> geny o identycznym działaniu, które wspólnie determinują jedna cechę, wzajemnie wzmacniając swoja ekspresywność.

geny modyfikatory
geny ujawniające się jedynie w obecności genów głównych , których działanie osłabiają lub potęgują.

geny sprzeżone
geny nie alleliczne zlokalizowane w tym samym chromosomie ( grupa sprzeżeniowa ). Sprzężenie ogranicza swobodę rekombinacji, ale jej nie wyklucza ( p. crossing-over ) Miara sprzężenia dwóch genów jest częstość rekombinacji wyrazona w %

geny współdominujące
to takie geny alleliczne, które w układzie heterozygotycznym wykształcą cechę pośrednią między reprezentowanymi. Inaczej kodominacja.

genetyka populacji (ilościowa),
Dziedzina badań naukowych zajmująca się zagadnieniami zmienności (selekcja, mutacje dziedziczne, migracja, czynniki losowe, także w kojarzeniu się par) i dziedziczenia...

genom
całość informacji genetycznej komórki; obejmuje geny i inne sekwencje DNA

heterozja
bujność mieszańcowa wyrażająca się wzrostem plonu ( lub innej cechy ilościowej ) ponad poziom reprezentowany przez obydwie formy rodzicielskie.

heterozygota
organizm, którego diploidalny genom zawiera dwie różne wersje każdego genu (różne allele)

hipostaza
Zjawisko analogiczne do dominacji, przy którym oba geny : epistatyczny (panujący) i hipostatyczny (ustępujący) należą do różnych par alleli.

hodowla konwergacyjna
hodowla zbieżna, krzyżowanie wsteczne pomiędzy spokrewnionymi liniami wsobnymi w celu przeniesienia do potomstwa jednej lub większej liczny cech rodzicielskich: mieszańca ( A X B ) krzyżuje się w tym celu w jednej serii z A, zaś w drugiej z B, a następnie powraca do hodowli wsobnej.

hodowla wsobna
metoda hodowlana mająca na celu ograniczenie zmienności genotypowej przez samozapłodnienie lub krzyżowanie osobników blisko spokrewnionych.

hodowla roślin
działalność człowieka mająca na celu uzyskanie nowych odmian czy form roślin, najczęściej korzystnych z jakichś względów użytkowych. Hodowlę roślin należy odróżnić od uprawy roślin.

homozygota
organizm, którego diploidalny genom zawiera takie same wersje konkretnego genu (dwa identyczne allele)

homozygota dominująca
Organizm, w którym oba allele danego genu są dominujące (AA). Organizm może być homozygotą dominującą pod względem większej liczby genów (np. AA, BB, CC). W przypadku innych genów może być heterozygotą (Dd, Ee) lub homozygotą recesywną (ff, gg).

homozygota recesywna
Organizm, w którym oba allele danego genu są recesywne (aa). Organizm może być homozygotą recesywną pod względem większej liczby genów (np. aa, bb, cc). W przypadku innych genów może być heterozygotą (Dd, Ee) lub homozygotą recesywną (ff, gg).

hybryda (mieszaniec, hybryd)
Osobnik powstały w wyniku skrzyżowania dwóch organizmów rodzicielskich należących do odrębnych taksonów (ras, odmian, podgatunków a nawet gatunków). [ w tym opracowaniu – wynik skrzyżowania 2 odmiennych ras]

hybrydyzacja - inaczej krzyżowanie.
Proces kojarzenia dwóch osobników o odmiennym genotypie (hybryda). W wyniku hybrydyzacji powstaje mieszaniec. Hybrydyzacja w obrębie jednego gatunku (między odmianami, rasami itp) może doprowadzić do zjawiska określanego jako heterozja, czyli wybujałość mieszańców. Osobniki heterozyjne charakteryzuje większa płodność, lepsza żywotność, wyższa plenność itp.

kodominacja
niepełna dominacja, polegająca na ujawnieniu się cech pośrednich u mieszańców pokolenia F , w porównaniu z formami rodzicielskimi.

kolchicyna
alkaloid stosowany w hodowli roślin do uzyskiwania sztucznych poliploidów.

krzyżowanie dialleliczne
krzyżowanie pewniej liczby wybranych partnerów we wszystkich możliwych kombinacjach, mające na celu ocenienie ich swoistej wartości kombinacyjnej.

krzyżowanie wsteczne
krzyżowanie mieszańca z jednym z rodziców.

krzyżowanie wypierające.
Wielokrotnie powtarzane krzyżowanie z jedna z form rodzicielskich np:[(A X B) X B ] X B , z jednoczesna selekcja w kierunku zachowania w potomstwie tylko pożądanych właściwości komponentu A

linia
potomstwo jednej rośliny matecznej (pojedynka) , u gatunków obcopylnych rozmnażanych bez izolacji nazywane też rodem. Grupa lini tego samego pochodzenia określana jest jako rodzina. Linie homozygotyczne otrzymane w wyniku długotrwałej hodowli wsobnej noszą nazwę lini czystych.

mapa genetyczna
przedstawienie liniowego ułożenia genów na chromosomie

mieszaniec
osobnik heterozygotyczny, powstały w wyniku skrzyżowania rodziców niejednakowych pod względem genetycznym

mieszaniec podwójny
( ang.double hybrid, four way hybrid ) mieszaniec miedzy dwoma mieszańcami pojedynczymi : (A X B) X (C X D)

mieszaniec pojedyńczy
( ang. single hybrid) miec pierwszego pochodzenia pomiędzy dwoma partnerami: A X B

mieszaniec trzyliniowy
( ang. three-way hybrid) Mieszaniec miedzy dowolnym komponentem ( linia, odmianą) i mieszańcem pojedynczym: ( A X B) X C

mieszaniec wieloczynnikowy
organizm heterozygotyczny pod względem wielu par alleli.

modyfikacja
niedziedziczna forma fenotypu, wywołana czynnikami środowiskowymi, a nie dziedzicznymi.

mutacja
Nagła, skokowa, dziedzicząca się zmiana w materiale genetycznym organizmu. Mutacja może spowodować zmianę produktu genu lub inną regulację ekspresji genu, co w efekcie może prowadzić do zmiany cechy

mutacja chromosomowa
Inaczej aberracja chromosomowa to zmiana liczby (aneuploidia lub struktury chromosomów. Mutacje takie mogą zachodzić spontanicznie lub pod wpływem środków mutagenicznych.

mutacja genomowa
Utrata lub występowaniu dodatkowych pojedynczych chromosomów — wskutek zaburzeń rozdziału chromosomów w mitozie bądź mejozie
Lub zwielokrotnieniu całego genomu — w wyniku zniesienia rozdziału wszystkich chromosomów (poliploidalność)

mutacja genowa
Zmiana dziedziczna zachodząca w genie, na poziomie kwasu dezoksyrybonukleinowego (DNA), gdzie następuje zamiana sekwencji zasad nukleinowych, w wyniku której powstaje nowy allel.

mutacja letalna
mutacja powodująca śmierć organizmu we wczesnym stadium rozwoju.

mutageny
wszelkie czynniki wywołujące mutacje.

mutant
Osobnik, w którego materiale genetycznym zaszła jakakolwiek zmiana (mutacja) nie będąca wynikiem rekombinacji. Także: gen, w którym nastąpiła mutacja,

naddominacja
Heterozja jednoczynnikowa, tj. silniejsze ujawnianie się danej cechy u heterozygoty niż u homozygoty dominującej.

odziedziczalność
ta cześć ogólnej zmienności, która jest determinowana czynnikami dziedzicznymi: miara oceny genetycznego zróżnicowania cech ilościowych.

P
Symbol pokolenia rodzicielskiego: w hodowli roślin P1 oznacza matkę, a P2 ojca

panmiksja
swobodne i losowe krzyżowanie się osobników w obrębie danej populacji

poliploidalność
Występowanie w komórkach somatycznych więcej niż dwóch podstawowych zespołów chromosomów.

populacja
mniej lub bardziej jednorodna grupa osobników, zasiedlających wspólny obszar i zdolnych do krzyżowania się miedzy sobą.

pseudogen
kopia genu występująca w dowolnym miejscu genomu pozbawiona sekwencji regulatorowych lub zawierająca błędy w obszarze kodującym uniemożliwiające jego ekspresję


rozszczepienie mendlowskie

rozszczepienie cech w pokoleniach potomnych zgodnie z regułami Mendla. Stosunki rozszczepień zalezą od ilości par genów, którymi różnią się osobniki rodzicielskie P.

ród
Termin stosowany w hodowli roślin obcopylnych dla określenia blisko spokrewnionych osobników wywodzących się od wspólnego przodka ( p. linia)

selekcja
ukierunkowany wybór osobników pożądanych ( selekcja pozytywna ) lub odrzucanie osobników niepożądanych ( selekcja negatywna ). Selekcja pozytywna może dotyczyć grupy roślin ( selekcja masowa ) lub pojedynczych osobników (selekcja indywidualna) wybranych z populacji.

selekcja cykliczna
wielokrotnie powtarzana w kolejnych pokoleniach selekcja pożądanych form, mająca na celu koncentracją i utrwalenie w odmianie określonych genotypów.

transgresja
pojawienie się w potomstwie mieszańcowym trwałych form, przekraczających pod względem danej cechy ( najczęściej ilościowej i poligenicznej) właściwości obojga rodziców.

uprawa roślin
kierunkowe działanie mające na celu otrzymanie jak najwyższych plonów roślin użytkowych. Zabiegi stosowane w uprawie roślin to: przygotowanie ziemi, nawożenie, przygotowanie i siew nasion, sadzenie roślin, pielęgnowanie (podlewanie, odchwaszczanie, przycinanie itp.) oraz zbiór i ewentualnie omłot.

wartość kombinacyjna
( ang. combinig ability ) przydatność danej formy rodzicielskiej do hodowli heterozyjnej, mierzona srednia plennascia jej mieszańcowego potomstwa lub odchyleniem plenności określonych mieszańców od tej średniej.
Włókna azbestowe mogą być komplementarne do nici DNA.
  • 1 / / 0
Fubar, mógłbyś podać z jakiej literatury korzystałeś?
Barzdo proszę o tytuł, autorów i rok wydania.
Pozdrawiam!
  • 645 / 3 / 0
Nieprzeczytany post autor: Fubar »
wieksza czesc to skany z
Ogolna hodowla roslin -: T.reubenbauer H.W Muller : 1995 ISBN 83-01-05600-2
oraz Ogolna hodowla roslin -: . W. Hoffman, A. Murda , W. Plarre : 1975 panstwowe wydawnictwo rolnicze i lesne

fragmenty pochodza z podrecznika dla technikum rolniczego : autora i tyt nie pamietam/ takiego z okolicy lat 70 XX wieku - chyba poczatkowe fragmenty

dokladnie nie pamietam : skanowalem to dawno temu: beda ze 2 albo wiecej lat ?

czesc tego to informacje "nieco" malo uzyteczne ;> - ale jak by na to nie patrzec - te dwa podreczniki to podstawa dla kazdego kto sie interesuje hodowla roslin.
Ostatnio zmieniony 26 maja 2007 przez Fubar, łącznie zmieniany 1 raz.
Włókna azbestowe mogą być komplementarne do nici DNA.
ODPOWIEDZ
Posty: 14 • Strona 2 z 2
NarkoMemy dodaj swój
[mem]
Artykuły
Newsy
[img]
Jacht z kokainą o wartości 80 milionów funtów zmierzał w stronę Wielkiej Brytanii

Prawie tona „narkotyku klasy A” została znaleziona na jachcie płynącym z wysp karaibskich do Wielkiej Brytanii. Jej rynkowa wartość została oszacowana na 80 milionów funtów.

[img]
Handel narkotykami: Rynek odporny na COVID-19. Coraz większe obroty w internecie

Dynamika rynku handlu narkotykami po krótkim spadku w początkowym okresie pandemii COVID-19 szybko dostosowała się do nowych realiów, wynika z opublikowanego w czwartek (24 czerwca) przez Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) nowego Światowego Raportu o Narkotykach.

[img]
Meksyk: Sąd Najwyższy zdepenalizował rekreacyjne spożycie marihuany

Sąd Najwyższy zdepenalizował w poniedziałek rekreacyjne spożycie marihuany przez dorosłych. Za zalegalizowaniem używki głosowało 8 spośród 11 sędziów. SN po raz kolejny zajął się tą sprawą, jako że Kongres nie zdołał przyjąć stosownej ustawy przed 30 kwietnia.